حفظ محیط زیست با هفت اقدام موثر در سال ۲۰۲۴
ارسال شده توسط: احمدرضا فرهبد 09 دی 1403 ساعت 21:28
محیط زیست زمین در حال نابودی است و تلاش های بسیاری برای احیا آن در حال انجام است. در ادامه شما را با هفت اقدام مؤثر در زمینه حفظ محیط زیست، طبیعت و اقلیم در سال ۲۰۲۴ آشنا می‌کنیم.
در سال ۲۰۲۴ دمای جهانی افزایش یافت و شرایط بد آب‌وهوایی شدید تشدید شد، اما امسال نیز مانند سال‌های گذشته شاهد اقدامات مؤثر و پیشرفت‌هایی در رابطه با حفظ محیط زیست بودیم. در این مقاله گجت نیوز هفت دستاورد شکل‌گرفته در این حوزه را که ممکن است مغفول مانده باشند، بیان می‌کنیم.
هفت اقدام انجام‌شده مؤثر برای حفظ محیط زیست و اقلیم در سال ۲۰۲۴
سال ۲۰۲۴ نیز برای آب‌وهوا و طبیعت سال دشواری بود. از احتمال عبور دمای جهانی از آستانه ۱.۵ درجه سانتی‌گراد برای یک سال کامل گرفته، تا ناامیدی کشورهای آسیب‌پذیر از نتایج اجلاس اقلیمی سازمان ملل. به نظر می‌رسد که این چالش‌ها بسیار دشوار هستند. در ضمن در حال حاضر شرایط آب‌وهوایی شدید هم کشورهای فقیر و هم کشورهای ثروتمند را تحت تأثیر قرار داده است. در ادامه با ما همراه باشیم تا ببینیم هفت دستاورد موثر برای در سال ۲۰۲۴ برای حفاظت از محیط زیست و اقلیم که به آن اشاره کردیم، چه دستاوردهایی هستند و چگونه به حفظ طبیعت و حفظ اقلیم کمک کرده‌اند.
پایان استفاده از زغال‌سنگ در بریتانیا
بریتانیا در سال ۲۰۲۴ آخرین نیروگاه زغال‌سنگی خود را تعطیل کرد. چنین اقدامی واقعاً یک حرکت نمادین بود؛ زیرا بریتانیا اولین کشوری در جهان بود که از زغال‌سنگ برای تولید برق عمومی استفاده کرد و این سوخت فسیلی نیروی حیاتی انقلاب صنعتی محسوب می‌شد.
در تاریخ ۳۰ سپتامبر (۹ مهر ۱۴۰۳)، توربین‌های نیروگاه رتکلیف-آن-سولار (Ratcliffe-on-Soar) در ناتینگهام‌شر (Nottinghamshire) خاموش شدند و دودکش‌های آن دیگر دودی در هوا پخش نکردند. اکنون در این سایت فرآیند دوساله‌ای برای ازکاراندازی و تخریب آغاز شده است. هنوز مشخص نیست که این مکان به چه چیزی تبدیل خواهد شد، اما یکی از پیشنهادهای مطرح‌شده برای تغییر کاربری نیروگاه مذکور، تبدیل آن به یک سایت ذخیره‌سازی باتری است.
این ایده پیش‌تر در یورکشایر غربی (West Yorkshire)، در نیروگاه ازکارافتاده فریبریج سی (Ferrybridge C) با ظرفیت ذخیره‌سازی ۱۵۰ مگاوات (نیروی کافی برای تأمین برق ۲۵۰ هزار خانه)، عملی شده است. با توجه به هدف کشورها برای کاهش سریع میزان انتشار کربن در فعالیت‌های اقتصادی‌شان، وعده داده شده بسیاری از نیروگاه‌های سوخت فسیلی قدیمی به سایت‌های نصب باتری‌های صنعتی بزرگ تبدیل شوند.
شروع جهش جهانی در حوزه انرژی سبز
منابع انرژی تجدیدپذیر به‌سرعت در سراسر جهان در حال رشد هستند. در ایالات متحده، تولید انرژی بادی در ماه آوریل رکورد زد و از تولید انرژی زغال‌سنگی پیشی گرفت.
طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، تا سال ۲۰۳۰ در حدود ۵۵۰۰ گیگاوات به میزان برق تولیدشده در جهان با استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر افزوده می‌شود و ظرفیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر تا ۲.۷ برابر نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش یابد که کمی کمتر از هدف سازمان ملل برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی تولیدی از این منابع انرژی تا سال ۲۰۳۰ است. قرار است تا پایان دهه جاری منابع انرژی تجدیدپذیر تقریباً نیمی از برق جهان را تأمین کنند.
بخش عمده این رشد تنها از یک کشور، یعنی چین حاصل می‌شود. طبق پیش‌بینی آژانس بین‌المللی، انرژی چین تا سال ۲۰۳۰ حداقل نیمی از ظرفیت تجمعی برق تجدیدپذیر جهان را به خود اختصاص خواهد داد.
فاتح بیرول (Fatih Birol)، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی، در یک کنفرانس مطبوعاتی اشاره کرد که «رشد عظیم انرژی‌های تجدیدپذیر» در جهان عمدتاً به دلایل اقتصادی صورت گرفته است، نه سیاست‌های دولتی؛ زیرا منابع انرژی تجدید پذیر به‌ویژه (انرژی خورشیدی) ارزان‌ترین گزینه در تقریباً تمام کشورهای جهان هستند. وی این توسعه بزرگ را «داستانی زیبا» توصیف کرد که می‌توان آن را در دو کلمه خلاصه کرد: «چین» و «خورشید».
تخصیص شخصیت حقوقی به رودخانه‌ها، کوه‌ها، امواج و نهنگ‌ها
دولت اکوادور در سال ۲۰۲۱ حکمی تاریخی برای حفظ طبیعت و حفظ اقلیم صادر کرد که بر اساس آن استخراج معدن در جنگل ابر لوس سدروس (Los Cedros)، نقض حقوق طبیعت محسوب می‌شود. بر اساس یکی دیگر از حکم‌های دولتی اکوادور برای محافظت از طبیعت، آلوده کردن رودخانه ماچانگارا (Machángara River) که از کیتو، پایتخت این کشور، می‌گذرد، نقض حقوق رودخانه مذکور محسوب می‌شود.
در سال ۲۰۲۴ گزارشی منتشر شد که نشان داد چنین احکامی می‌توانند به محافظت از اکوسیستم‌های در معرض خطر کمک کنند. خوشبختانه در این سال علاوه بر منابع طبیعی خاک اکوادور، تعداد فزاینده‌ای از منابع طبیعی دیگر نیز شخصیت حقوقی دریافت کردند! مثلاً در نیوزیلند، قله‌های پارک ملی اگمونت (که به تِه پاپاکورا او تاراناکی تغییر نام داد) به‌عنوان کوه‌های اجدادی به رسمیت شناخته شدند و به‌طور مشترک به‌عنوان یک شخصیت حقوقی، با نام تِه کاهویی توپوآ (Te Kāhui Tupua) شناخته شدند.
در برزیل نیز، بخشی از اقیانوس نیز صاحب شخصیت حقوقی شد. شهر ساحلی لینارس (Linhares) امواج خود را به‌عنوان موجودات زنده به رسمیت شناخت و به آنها حق وجود، بازسازی و احیا اعطا کرد. در ضمن بر اساس معاهده‌ای جدید که بین رهبران بومی اقیانوس آرام شکل گرفت، نهنگ‌ها و دلفین‌ها رسماً به‌عنوان اشخاص حقوقی به رسمیت شناخته شدند.
ژاکلین گالانت (Jacqueline Gallant)، وکیل فعال در زمینه تغییرات اقلیمی، تنوع زیستی و حقوق، در مورد اعطای شخصیت حقوقی به موجودات حیات‌وحش و منابع طبیعی و در نظر گرفتن حقوق قانونی برای آنها این‌چنین می‌گوید:
ممکن است پرونده‌ای برای حفاظت از نهنگ‌ها در برابر حمل‌ونقل دریایی بین‌اقیانوسی به فردی متکی باشد که ادعا می‌کند به دلیل کاهش توانایی‌اش برای مشاهده نهنگ‌ها آسیب دیده است. اگر خود نهنگ‌ها به‌عنوان سوژه‌های حقوقی شناخته شوند، پرونده می‌تواند به‌جای آنکه بر ادعای آسیب‌های جنبی فرد متمرکز کند تا رسیدگی به این شکایت به دادگاه واگذار شود، با دقت بیشتری بر آسیب‌های واردشده به خود نهنگ‌ها تمرکز کند.
طبق گفته گالانت که در حوزه برنامه پژوهش و اقدام برای حقوق زمین در دانشکده حقوق دانشگاه نیویورک، وکلای فعال در برنامه پژوهشی مذکور در حال گسترش مرزهای تخیل حقوقی هستند. او در رابطه با این موضوع این‌چنین گفته است:
شخصیت حقوقی این درک را فراهم می‌کند که طبیعت و موجودات زنده غیرانسانی باید به‌عنوان سوژه‌هایی با ارزش درونی و علایق و نیازهای خاص خود در نظر گرفته شوند، نه به‌عنوان اشیاء
ایجاد یک منطقه دریایی حفاظت‌شده در اقیانوس اطراف مجمع‌الجزایر آزور
در سال ۲۰۲۴ مقامات مجمع‌الجزایر آزور خبر ایجاد یک منطقه محافظت‌شده دریایی در اقیانوس اطلس شمالی را اعلام کردند. منطقه مذکور در آینده به بزرگ‌ترین ناحیه حفاظت‌شده در آن منطقه تبدیل خواهد شد و ۳۰ درصد از دریاهای اطراف این مجمع‌الجزایر پرتغالی را در بر خواهد گرفت. طبق اطلاعات اعلام‌شده، نیمی از این منطقه به وسعت ۲۸۷ هزار کیلومترمربع به‌طور کامل محافظت‌شده خواهد بود و هیچ‌گونه ماهیگیری یا استخراج منابع طبیعی در آن مجاز نیست. نیمه دیگر نیز تحت حفاظت شدید خواهد بود. در این منطقه ۹ دهانه گرمابی، ۲۸ گونه پستاندار دریایی و ۵۶۰ گونه ماهی و بسیاری از گونه‌های دیگر دیده می‌شوند.
بر اساس گزارشی از ابتکار عمل اقیانوس بلومبرگ فیلالتروپیز (Bloomberg Philanthropies Ocean Initiative)، مناطق حفاظت‌شده دریایی در صورت اعمال محدودیت‌ها به شکل مناسب، می‌توانند در حفظ طبیعت دریایی تنوع زیستی بسیار مؤثر باشند. به‌طورکلی، تنها ۲.۸ درصد از اقیانوس‌های جهان به‌طور مؤثر محافظت می‌شوند و فقط ۸.۳ درصد تحت حفاظت قرار دارند.
کاهش جنگل‌زدایی آمازون به پایین‌ترین سطح در ۹ سال گذشته
جنگل‌زدایی در آمازون برزیل در سال ۲۰۲۴ به پایین‌ترین میزان در ۹ سال گذشته رسید و بیش از ۳۰ nvwn کاهش یافت. طبق داده‌های منتشرشده از سوی مؤسسه ملی تحقیقات فضایی برزیل (INPE)، در ۱۲ ماه منتهی به ژوئیه، حدود ۶, ۲۸۸ کیلومترمربع از جنگل‌های بارانی تخریب شد که معادل مساحتی بزرگ‌تر از ایالت دلاور آمریکا است. اگرچه این میزان همچنان میزان گسترده‌ای محسوب می‌شود، اما کمترین میزان سالانه از سال ۲۰۱۵ تاکنون به شمار می‌آید.کاهش جنگل‌زدایی در شرایطی رخ داده که آتش‌سوزی‌ها در آمازون برزیل به دلیل خشک‌سالی تاریخی تقریباً ۱۸ برابر افزایش یافت.
چنین پیشرفت تقریباً دو سال پس از آغاز دوره ریاست جمهوری لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا (Luiz Inacio Lula da Silva)، رئیس‌جمهور کنونی برزیل، حاصل شده است. داسیلوا وعده داده تا سال ۲۰۳۰ جنگل‌زدایی را متوقف و با قطع غیرقانونی درختان مقابله کند.
انجام اقدامات لازم برای مقابله با پدیده کاهش تنوع زیستی
بررسی جامعی در مورد اقدامات حفاظتی در سال ۲۰۲۴ نشان داد که اغلب این اقدام در کند کردن یا معکوس کردن روند کاهش تنوع زیستی مؤثر هستند. دانشمندان مشارکت‌کننده در ۶۶۵ آزمایش مرتبط با اقدامات حفاظتی را در سراسر جهان، ازجمله چندین آزمایش تاریخی، پس از بررسی نتایج دریافتند که از هر سه مورد از این اقدامات حفظ اقلیم، دو مورد نتایج مثبتی داشته است.
یکی از نمونه‌های برجسته این اقدام‌های مرتبط با اثرات انسان بر محیط زیست، «ابتکار حفاظت آلتی از دالا» ( Altyn Dala Conservation Initiative) است که در قزاقستان با همکاری شرکای محلی و سازمان‌های بین‌المللی دیگر برای نجات آهوی سایگا از انقراض در چمنزارهای طلایی استپ (Golden Steppe) انجام شد. این پروژه با بهره‌مندی پایش علمی دقیق، علامت‌گذاری و حفاظت و بازسازی زیستگاه، بهترین شرایط را برای بهبود وضعیت آهوی سایگا فراهم کرد. تعداد این گونه که در سال ۲۰۰۳ فقط ۲۰ هزار رأس بود، اکنون به ۲.۸۶ میلیون رأس رسیده و وضعیت آن در فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت از «به‌شدت در معرض خطر» به «نزدیک به تهدید» تغییر کرده است.
تلاش‌های بومیان برای احیای آسمان و رودخانه‌ها
حیات‌وحش ایالت کالیفرنیا مدیون تلاش‌های چند دهه‌ای قبیله بومی یوروک (Yurok Tribe) برای احیای جانوران در قلمروهای قبیله‌ای است. این تلاش‌ها در سال ۲۰۲۴، منجر به بازگشت ماهی‌های سالمون به رودخانه کلاماث (Klamath River) شد.
پس از ۱۰۰ سال وقفه، این ماهی‌ها در حوضه رودخانه کلاماث در اورگن مشاهده شدند. چنین اتفاقی به لطف حذف تاریخی سدها در بخش کالیفرنیای این رودخانه رخ داد. در ماه اوت، آخرین سد از چهار سد حذف شد. پروژه مذکور بزرگ‌ترین عملیات حذف سد در تاریخ آمریکا بود و تحت فشار فعالان محیط‌زیست و قبایل بومی انجام شد.
اعضای قبیله انتظار داشتند ماه‌ها طول بکشد تا ماهی‌های سالمون به بخش‌های بالایی رودخانه بازگردند؛ زیرا به دلیل وضعیت نه‌چندان مناسب سلامت رودخانه و انسداد جریان طبیعی آب به دلیل وجود سدها، تعداد آنها به‌شدت کاهش یافته بود؛ اما در ماه اکتبر، زیست‌شناسان این ماهی‌ها را در شاخه‌های رودخانه در اورگن مشاهده کردند.
بری مک‌کاوی (Barry McCovey)، زیست‌شناس ارشد شیلات برای قبیله یوروک، در رابطه با این موضوع این‌چنین گفت:
موضوع شگفت‌انگیز، تعداد زیاد ماهی‌هایی بازگشته به رودخانه و محدوده جغرافیایی آنها است. نمی‌توانستم باور کنم که در اورگن مشاهده شده‌اند. شنیدن این خبر فوق‌العاده بود، حیرت‌آور بود. وقتی شنیدم گفتم: چی؟ همین حالا؟’ آنها فراتر از هر انتظار هر کسی عمل کرده‌اند.
در همین حال، برنامه‌ای فشرده برای بازگرداندن کرکس‌های کالیفرنیا نیز موفقیت‌های فزاینده‌ای به همراه داشته است. این قبیله از سال ۲۰۰۸ پروژه‌ای برای رهاسازی برای این پرنده شبیه به کرکس که برای قبیله قداست دارد، اجرا کرده است. در تاریخ ۴ اکتبر ۲۰۲۴، قبیله دو پرنده دیگر را آزاد کرد و تعداد کرکس‌های کالیفرنیا در قلمرو یوروک به ۱۸ بهله (واحد شمارش پرندگان شکاری) رسید.
تیانا ویلیامز (Tiana Williams,)، مدیر بخش حیات‌وحش قبیله یوروک (Yurok Tribe Wildlife Department) و یکی از اعضای ملت یوروک (Yurok Nation) در رابطه با تلاش اعضای این قبیله برای حفاظت از محیط زیست این چنین گفته است:
آنها خیلی خوب عمل می‌کنند. دیدن گسترش گله و تغییر در پویایی آنها واقعاً هیجان‌انگیز بوده است.
سخن پایانی
به نظر می‌رسد نتایج تمام اقدامات ذکرشده برای حفظ محیط زیست و حفظ اقلیم، مثبت و امیدوارکننده بوده و این اقدامات آثار قابل‌توجهی در زمینه پاسداری از سیاره خاکی ما داشته‌اند؛ آثاری مثل کاهش انتشار کربن و مصون ماندن منابع طبیعی و موجودات حیات‌وحش در برابر فعالیت‌های زیست‌محیطی مخرب انسان‌ها. به نظر شما خوانندگان گجت نیوز، اگر اقدام انجام‌شده دیگری در سال ۲۰۲۴ در راستای حفاظت از محیط زیست شایسته تقدیر است و می‌تواند در این فهرست قرار گیرد، آنها را بیان کنید.
در گجت نیوز بخوانید: بهترین شرکت های دوست دار محیط زیست در سال ۲۰۲۴ آیا خودرو های برقی واقعا دوست محیط زیست هستند؟ دانشمندان روشی برای معکوس کردن تغییرات اقلیمی کشف کردند چشم‌انداز سامسونگ برای حوزه حفظ محیط زیست اعلام شد
