انسانها در معرض ایجاد جو سمی در ماه هستند
1
برنامهها برای بازدید دوباره از ماه تا پایان این دهه گامی هیجانانگیز برای اکتشافات فضایی به شمار میروند. اما کارشناسان اکنون هشدار میدهند که ورود انسانها میتواند خطرات غیرمنتظرهای به همراه داشته باشد، از جمله ایجاد جوهای نازک و کوتاهمدت سمی که از گرد و غبار ماه تشکیل میشوند و در بالای سطح ماه پراکنده میشوند.
ردپای انسانها، مرزهای جدید
ماه، قمر طبیعی ما، در هر لحظه بیشتر از یک لایه گاز بسیار نازک ندارد که دانشمندان آن را «اگزوسفر» مینامند.
در آینده نزدیک، فعالیتهای فضانوردان، تلاشهای معدنی و پرتاب راکتها ممکن است این محیط شکننده را تغییر دهند و مقادیر زیادی از ریگولیت (گرد و غبار ماه) را بلند کنند که میتواند به خطر بیندازد مأموریتها و تجهیزات.
نگرانیها در مورد گرد و غبار ماه
رزمایری کیلن، دانشمند سیارهای در مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا، نگرانیهایی در مورد ذرات ریز گرد و غبار که در هوا میچرخند و جان کاوشگران را به خطر میاندازند، ابراز کرده است.
او گفت: «یکی از چیزهایی که واقعاً ما را نگران میکند این است که گرد و غباری که توسط کاوشگران و غیره بلند میشود، بارگذاری خواهد شد.»
ابرهای ریز گرد و غبار ماه
گرد و غبار ماه یا ریگولیت در طول میلیاردها سال از برخورد سنگهای فضایی و اثرات باد خورشیدی شکل گرفته است.
دانههای ریز آن خطرات سلامتی ایجاد میکنند وقتی که با کمک راکتها و مریخنوردها به هوا بلند میشوند، و انباشت استاتیکی آن ممکن است بر دید، سلامت تنفسی و ابزارهای الکترونیکی تأثیر بگذارد.
بخارهای بازدمی، نشتها از فضاپیماها و حتی ذرات کوچک آب از سیستمهای پشتیبانی حیات نیز میتوانند گاز به منطقه اطراف اضافه کنند.
اگرچه این افزودنیها ممکن است کوتاهمدت باشند، اما میتوانند قبل از اینکه در نواحی سایهدار ماه بنشینند و یخ بزنند، مسافتهای زیادی را بپوشانند.
علم ماه در خطر است
محققان قصد دارند با تحلیل یخهای دستنخورده در دهانههای دائماً سایهدار، که ممکن است برای مدتها آب در آنجا وجود داشته باشد، اسرار کهن را باز کنند.
اما بخار آبی که توسط انسانها وارد شده میتواند این یافتهها را به اشتباه بیندازد، زیرا ممکن است در همان نقاط تاریک یخ بزند و نشانههای شیمیایی در مورد گذشته ماه را پنهان کند.
بسیاری از ابزارها و آزمایشها وابسته به تحلیل گرد و غبار و گازها با کمترین آلودگی ممکن هستند.
تجهیزاتی که برای اندازهگیری ترکیب جو محلی نصب شدهاند ممکن است توسط ابرهای ناخواسته گازهای اگزوز یا محصولات جانبی بازیافت مختل شوند.
فضاپیماها و انفجارهای گرد و غبار ماه
ناسا با گروههای تجاری برای حمل فضانوردان و محمولهها به ماه همکاری کرده است، تلاشی که به طور کلی به مأموریتهای آرتمیس (NASA Artemis) معروف است.
وسایل نقلیه بزرگ، از جمله انواع استارشیپ، ممکن است باعث فرودهای شدید شوند که گرد و غبار ماه را به ارتفاعات بالایی پرتاب کرده و “جیبی” از گاز و ذرات ریز در جو ایجاد کنند.
آژانسهای فضایی میگویند که تلاش خواهند کرد این اثرات را با انتخاب سایتهای فرود مناسب و برنامهریزی دقیق مسیرهای پروازی به حداقل برسانند.
با این حال، ناظران هشدار میدهند که چند ثانیه از شتاب راکت میتواند گرد و غبار ماه را مسافتهای طولانی پرتاب کرده و آلودگیهای تازهای در مکانهای دوردست به جا بگذارد.
چرا گرد و غبار ماه نگرانکننده است
گرد و غبار ماه فقط یک عامل مزاحم نیست: میتواند به ریهها آسیب بزند، سطوح لباسها را خراش دهد و ماشینآلات را مسدود کند.
برخی تحلیلگران آن را با ضرری که دوده یا گرد و غبار زغالسنگ به معدنچیان میزند مقایسه میکنند، اگر به طور مداوم استنشاق شود، که ممکن است حاشیه ایمنی را برای مأموریتهای طولانیمدت ماه کاهش دهد.
فضانوردان همچنین در معرض خطر بردن گرد و غبار ماه به داخل محلهای زندگی خود هستند. لباسهای کثیف، ابزارها و مریخنوردها میتوانند این بقایا را به داخل قفلهای هوایی و داخل فضاپیماها منتقل کنند که نگرانیهایی در مورد تأثیرات بهداشتی و آسیبهای مکانیکی ایجاد میکند.
حفاظت از گنجینههای علمی
مقاصد تحقیقاتی با اولویت بالا شامل مناطقی است که در طول میلیاردها سال تقریباً تغییر نکردهاند. برخی دهانههای تاریک ممکن است یخی را در خود داشته باشند که میتواند نشان دهد آب چگونه به زمین و ماه رسیده است و سرنخهایی از آغازهای سیاره ما به دست دهد.
افزودن حتی مقدار کمی از آب یا گاز جدید میتواند دادههای موجود را برای تفسیر دشوار کند. برخی دانشمندان توصیه میکنند که عملیاتهای دقیقاً برنامهریزی شده و مناطق محدود برای حفظ این مواد کهن انجام شود تا نمونهها تحت شرایط کنترلشده برداشته شوند.
متعادل کردن اکتشاف با احتیاط
هیچکس نمیخواهد پیشرفت در سفرهای فضایی متوقف شود. اما متخصصان پیشنهاد میکنند که طراحیهای مأموریتهای آگاهانه، فناوریهای فرود ملایم و مدیریت دقیق معدنکاری یا حفاری برای حفظ سطح ماه دستنخورده ضروری است.
ناسا قصد دارد دادههای کافی جمعآوری کند تا آنچه را که واقعاً بومی ماه است از هر چیزی که توسط انسانها وارد شده، جدا کند.
چنین تلاشهایی به ما کمک خواهد کرد تا از محدودیتهای منابع ماه، خطرات گرد و غبار ماه و بهترین روشها برای حفاظت از کاوشگران آگاه شویم.
گرد و غبار ماه و اکتشافات ماه
حضور مجدد ما در ماه، مجموعهای از امکانات جذاب را به همراه دارد. اما این همچنین نشان میدهد که محیط ماه چقدر شکننده است و به ما یادآوری میکند که هر ردپا، پرتاب یا نمونهای تأثیری دارد.
از خطرات احتمالی گرد و غبار گرفته تا انفجارهای جو مصنوعی، توسعههای جدید ماه نیاز به همکاری میان آژانسهای فضایی، دانشمندان و شرکتهای خصوصی دارد.
اگر به طور هوشمندانه مدیریت شود، مأموریتهای ماه فردا پنجرهای به روی کشفیات شگفتانگیز باز خواهند کرد و در عین حال همسایه کیهانی ما را برای نسلهای آینده حفظ خواهند کرد.