احیای گلهای وحشی بومی کالیفرنیا با چنگک زدن علفهای مرده
1
گلهای وحشی بومی کالیفرنیا با تهدیدی فزاینده روبرو هستند: علفهای مهاجم که لایههای متراکم و خفهکنندهای از بقایای گیاهی ایجاد میکنند و از جوانهزدن بذرها جلوگیری میکنند.
طبق مطالعهای جدید از دانشگاه کالیفرنیا ریورساید (UCR)، راهحلی ساده ممکن است در چنگک زدن این بقایا باشد؛ لایهای از برگها و مواد گیاهی مرده که زمین را پوشانده است.
این روش نه تنها تنوع زیستی را افزایش میدهد، بلکه به کاهش خطر آتشسوزی در این زیستبومها نیز کمک میکند.
چنگک زدن چیست؟
چنگک زدن به معنای استفاده از ابزاری مانند چنگک برای برداشتن بقایای سطحی از خاک است؛ از جمله برگها، علفهای مرده و سایر مواد آلی. این فرآیند، که اغلب بخشی از باغبانی یا مدیریت زمین است، کاربردهای زیر را دارد:
آمادهسازی خاک برای کاشت: چنگک زدن با نمایان کردن خاک، نفوذ بهتر آب و جذب مواد مغذی را برای بذرها ممکن میسازد.
بهبود تهویه خاک: با حذف لایههای متراکم آلی، جریان هوا در خاک افزایش یافته و فعالیت میکروبی ضروری برای سلامت خاک تقویت میشود.
جلوگیری از تجمع آفات: بقایا میتوانند محل تجمع آفات و بیماریها باشند؛ چنگک زدن این تهدیدات احتمالی را از بین میبرد.
کنترل فرسایش خاک: با مدیریت بقایا، میتوان از رواناب آب و فرسایش خاک سطحی جلوگیری کرد.
زیباسازی محیط: در مناطق طراحیشده، چنگک زدن ظاهر مرتب و منظمی ایجاد میکند.
چنگک زدن روشی چندمنظوره و کمهزینه است که هم در باغهای کوچک و هم در پروژههای بزرگ احیای زیستبومها مفید واقع میشود.
چنگک زدن برای مدیریت علفها
این مطالعه که در مجله Restoration Ecology منتشر شده، چنگک زدن را با روشهای دیگر مدیریت علفهای مهاجم مانند آتشسوزی کنترلشده، علفکنی دستی و استفاده از علفکش مقایسه کرده است.
نتایج نشان داد که چنگک زدن بهعنوان جایگزینی کمهزینه، کمزحمت و دوستدار محیطزیست برجسته است.
مارکو اسپاسوویچ، نویسنده اصلی مطالعه و استادیار بومشناسی گیاهی در دانشگاه کالیفرنیا، توضیح داد:
«در این زیستبومها، بذرهای بومی اغلب روی لایههای ضخیم بقایا میافتند و نمیتوانند جوانه بزنند. چنگک زدن این بقایا نور را به خاک میرساند و به گیاهان بومی فرصت رشد میدهد.»
بازگشت گلهای وحشی بومی
این تحقیق در مراتع نزدیک به دانشگاه کالیفرنیا ریورساید انجام شد. تیم پژوهش از یک شبکه از قطعات زمین استفاده کرد که برخی چنگک زده و برخی دستنخورده باقی مانده بودند تا تغییرات در جوامع گیاهی را طی سه سال مشاهده کنند.
یافتهها نشان داد که چنگک زدن تنوع گیاهی را بهطور قابلتوجهی افزایش داد. علفهای مهاجم مانند ریپگات بروم کاهش یافتند، در حالی که گلهای وحشی بومی و غیر بومی، که بهطور کلی به آنها فورب گفته میشود، رشد کردند.
ریپگات بروم، یکی از گونههای مهاجم غالب، بهخاطر تیغهای تیزش شناخته میشود که میتواند به حیوانات چراکننده آسیب برساند.
اسپاسوویچ افزود:
«این علف برای گوسفندها و گاوها بسیار مشکلساز است.»
از طرف دیگر، گلهای بومی مانند فیدلنک معمولی، گونهای که در ریورساید رایج است، بهبود جزئی نشان دادند.
رشد گلهای غیر بومی
با این حال، این مطالعه نشان داد که چنگک زدن یک تبادل دارد. در حالی که این روش علفهای مهاجم را کاهش میدهد، رشد برخی گلهای وحشی غیر بومی مانند خردل را که میتوانند بسیار مهاجم باشند، تشویق میکند.
ادوایت رامچاندران، همکار پژوهش، توضیح داد:
«چنگک زدن گلهای وحشی بومی را حدود ۵ درصد و فوربهای غیر بومی را ۷ تا ۱۰ درصد افزایش داد.»
او افزود:
«این بدان معنا نیست که چنگک زدن بیارزش است. این روش ساده و کمهزینه میتواند اولین گام برای احیای این سیستمها باشد.»
ابتکار SEEDS
این مطالعه تنها یک تحقیق زیستمحیطی نیست؛ بلکه اثباتی بر نوآوری دانشجویی است. این پروژه به دهه ۱۹۸۰ بازمیگردد، زمانی که قطعات زمین برای یک کلاس زیستشناسی ایجاد و بعدها رها شدند.
در دوران همهگیری کووید-۱۹، رامچاندران و دانشجویان دیگر این سایت را از طریق باشگاه SEEDS دانشگاه احیا کردند.
رامچاندران گفت:
«ما این پروژه را از صفر ساختیم، پروتکل نوشتیم، گونهها را شناسایی کردیم و بیش از ۲۵ دانشجو را درگیر کردیم. این نادر است که دانشجویان کارشناسی تحقیقاتی قابل انتشار را آغاز و هدایت کنند.»
اسپاسوویچ موفقیت پروژه را به دسترسی آسان آن نسبت داد و افزود:
«سایت تحقیقاتی در دانشگاه بود، بنابراین دانشجویان میتوانستند بین کلاسها نمونهگیری کنند. این امر موانع مشارکت را کاهش داد و به یک فرصت آموزشی غنی تبدیل شد.»
کاربردهای عملی برای مدیران زمین
یافتهها یک روش عملی و کمهزینه را برای مدیران زمین که به دنبال احیای تنوع زیستی در مراتع کالیفرنیا و زیستبومهای مریمگلی ساحلی هستند، ارائه میدهد.
گیاهان بومی نقشی حیاتی در این زیستبومها ایفا میکنند: فراهم کردن غذا و زیستگاه برای حیاتوحش محلی، حمایت از گردهافشانها مانند زنبورها و جلوگیری از فرسایش خاک. در مقابل، علفهای مهاجم تهدیدات متعددی ایجاد میکنند: رقابت با گیاهان بومی، کاهش تنوع زیستی و افزایش خطر آتشسوزی با لایههای متراکم و قابل اشتعال خود.
رامچاندران اظهار داشت:
«این پروژه نشان میدهد که اقدامات کوچک مانند چنگک زدن میتوانند تفاوتهای معناداری در زیستبومهای ما ایجاد کنند.»
احیای گلهای وحشی کالیفرنیا
تحقیقات تیم دانشگاه کالیفرنیا اهمیت مداخلات ساده اما مؤثر را در مقابله با چالشهای زیستمحیطی برجسته میکند.
همچنان که کالیفرنیا با تهدید علفهای مهاجم و آتشسوزیها روبرو است، روشهایی مانند چنگک زدن میتوانند نقش مهمی در حفظ میراث طبیعی این ایالت ایفا کنند.
مدیران زمین و حافظان محیطزیست میتوانند از یافتههای این مطالعه الهام بگیرند و این روش را برای افزایش تنوع زیستی بومی و تقویت مشارکت جامعه در تلاشهای احیای زیستمحیطی به کار گیرند.
موفقیت ابتکار SEEDS همچنین بر قدرت تحقیقات دانشجویی در مقابله با مسائل واقعی زیستمحیطی تأکید میکند.
احیای گلهای وحشی کالیفرنیا ممکن است نیاز به تلاشهای عظیم نداشته باشد؛ گاهی اوقات تنها به یک چنگک نیاز است!
مطالعه در مجله Restoration Ecology منتشر شده است.