چرا روند ساخت‌وساز مسکن در کشور ما کشدار می‌شود و دیر به نتیجه می‌رسد؟
به گزارش تجارت نیوز،
اگرچه سوداگری زمین و ضعف سیاست‌های کلان رمق تولید مسکن را گرفته؛ اما هزینه‌های زیاد، کمبود بودجه و ریسک سرمایه‌گذاری سبب شده است ساخت‌وسازها همچنان سنتی باشد.
افزایش جمعیت، رشد و پیشرفت و شتابی که امروز در جامعه انسانی با آن مواجه هستیم ما را ناگزیر از توجه به مسئله صنعتی‌سازی در همه امورات کرده و ساختمان هم مستثنا از این مسئله نیست. حتماً بارها در فضای مجازی تصاویر شگفت‌انگیز ساخت‌وساز در چین را دیده‌اید؛ ساختمان ۱۰ طبقه‌ای که ادعا می‌شود با مصالح پیش‌ساخته در ۲۸ ساعت ساخت می‌شود و یا آپارتمان‌های مرتفعی که گفته می‌شود در کمتر از یک سال به بهره‌برداری می‌رسند.
حال این اخبار را بگذارید در کنار طرح‌های ساخت‌وساز در کشور خودمان که سال‌های سال زمان می‌برند و درنهایت به‌صورت کامل پیاده نمی‌شوند و عملاً شکست می‌خورند. بسیاری از کارشناسان و مسئولان حوزه ساخت‌وساز معتقدند ایران نه به لحاظ نیروی انسانی با کمبود روبه‌رو است و نه در حوزه دانش فنی.
آمارها گویای این واقعیت‌اند که ایران با دانش‌آموختگی سالیانه بیش از ۲۳۰ هزار مهندس، پس از روسیه و آمریکا رتبه سوم تعداد مهندسان در جهان را در اختیار دارد و در کنار آن حدود ۱/۵میلیون کارگر هم در این حوزه مشغول به کار هستند، بنابراین در سطح ایده‌عالی قرار داریم. اما مشکل کار کجاست که روند ساخت‌وساز در کشور ما کشدار می‌شود و دیر به نتیجه می‌رسد؟
به اعتقاد کارشناسان، صنعتی‌سازی نیازمند الزاماتی است که متأسفانه در کشور ما هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. به‌طور مثال هزینه‌های بالا، کمبود بودجه و ریسک‌های بالای سرمایه‌گذاری موجب شده بسیاری از سازندگان مسکن، رغبتی برای حضور در طرح‌های صنعتی‌سازی نداشته باشند. در کنار این موارد سوداگری زمین و نبود انسجام در سیاست‌های کلان کشور را هم اضافه کنید که به تداوم سنتی‌سازی کمک کرده‌اند.
از آن گذشته بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند؛ درست است که ما در حوزه علمی بسیار رشد کرده‌ایم و حتی می‌توانیم دانش فنی را صادر کنیم، اما همچنان نیازمند واردات تجهیزات و فناوری‌های به‌روزتر هستیم، همچنین باید بیش از امروز به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه توجه نشان دهیم تا توان رقابت حتی با چین را هم داشته باشیم.
مسکن در کشور ما متولی ندارد
بیت‌الله ستاریان، تحلیلگر بخش مسکن در گفت‌وگو با قدس درخصوص دلایل بی‌توجهی به صنعتی‌سازی ساخت‌وساز در ایران ضمن تأکید بر اینکه یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما در حوزه ساخت‌وساز بی‌متولی بودن این عرصه است، گفت: درحال حاضر یک وزارت راه‌وشهرسازی داریم و در درون این نهاد یک معاونت مسکن؛ اما این معاونت نه در شورای پول و اعتبار حضور دارد، نه در وزارت اقتصاد و نه در عرصه صنعت ساختمان.
وی ادامه داد: هم‌اینک ۶۰درصد صنعت ما در اختیار حوزه ساخت‌وساز است و تمامی این صنایع از معدن گرفته تا کارخانه زیرمجموعه وزارت صمت قرار می‌گیرند. حال سؤال اینجاست متولیان وزارت صمت که بخش قابل‌توجهی از زیرمجموعه‌شان ساختمانی است، حوزه‌ای برای مطالعات صنعت ساختمان، مشکلات و مسائل آن دارند؟ نقدینگی این حوزه در اختیار بانک مرکزی است، آیا بانک مرکزی در زمینه مسکن‌سازی طرح‌های مطالعاتی داشته است؟
ستاریان با بیان اینکه به‌نظر می‌رسد عرصه‌ای که ۶۸درصد جامعه در آن فعالیت دارند و نیمی از نقدینگی جامعه در دستان این بخش است بدون متولی رها شده است، تصریح کرد: صنعتی‌سازی نیازمند ضوابط و قوانین است و تا زمانی که یک متولی مؤثر و کارآمد در این حوزه حضور نداشته باشد، عملاً نباید انتظار داشت که ضوابطی عملیاتی به‌منظور راهنمایی و کمک به‌سازندگانِ این بخش برای صنعتی‌سازی تدوین شود.
این کارشناس حوزه مسکن ضمن تأکید بر اینکه خوشبختانه در این زمینه خلأ علمی وجود ندارد، تإکید کرد: مشکلات حوزه صنعت‌سازی ساختمان بیشتر به نبود حمایت‌ها، قوانین و ضوابط، عملکرد بانک‌ها و نیازمندی به سرمایه‌گذاری بالا بازمی‌گردد؛ تا زمانی که این مسائل اصلاح نشوند، سازندگان ترجیح می‌دهند سنتی‌سازی کنند.
فکاهی به نام تولید مسکن!
نگاه سنتی به مسکن‌سازی صنعتیفرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان هم با بیان اینکه بخش زیادی از پروژه‌های بزرگ در قالب صنعتی‌سازی تولید می‌شوند، ابراز کرد: اینکه چرا این میزان به‌چشم نمی‌آیند به‌این علت است که سازوکار فعالیت بنگاه‌های اقتصادی ما در حوزه تولید مسکن به دو بخش خرده‌سازندگان و سازندگان بزرگ تقسیم می‌شود که در ساخت‌وسازهای خرد شرایط، بستر را برای آنان فراهم نمی‌کند که بخواهند به سمت صنعتی‌سازی بروند.
وی با بیان اینکه بخش گسترده‌ای از ساخت‌وسازها در اختیار سازندگان خرد است و به‌همین دلیل صنعتی‌سازی نمود پیدا نمی‌کند، ابراز کرد: متأسفانه در کشور ما صنعت ساختمان به امان خودش رها شده و هیچ حمایت شایسته‌ای از این موضوع نمی‌شود و برنامه‌ریزی اساسی هم در این زمینه شکل نمی‌گیرد.
پورحاجت ادامه داد: امروز در برخی از پروژه‌های جهش تولید مسکن، صنعتی‌سازی در حال پیاده شدن است، اما در پروژه‌های کوچک ورود کردن به صنعتی‌سازی سخت است که باید سیاست‌گذاری کلان در این حوزه شکل گیرد و سازوکاری ایجاد شود تا پروژه‌های کوچک هم بتوانند وارد این مسئله شوند. البته این نکته به‌این معنا نیست که در پروژه‌های کوچک کیفیت مورد توجه قرار نمی‌گیرد، بلکه منظور این است مهم‌ترین مؤلفه در صنعتی‌سازی که زمان است را نمی‌توان در این پروژه‌ها دید.
دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان با تأکید بر اینکه هرچه زمان تولید مسکن را کاهش دهیم، با گذشت سرمایه برای تولیدکننده بهتر است، گفت: امروز در شرایطی هستیم که نه بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری فراهم است و نه سرعت در تولید مسکن مورد توجه دولت‌هاست؛ همین عامل سبب شده ناترازی در تولید مسکن شکل گیرد و با حدود ۶ تا ۷ میلیون کمبود واحد مسکونی در کشور مواجه شویم که همه این‌ها به سیاست‌های ناکارآمد حوزه تولید مسکن و دریافت مجوزها در کشور بازمی‌گردد.
وی به‌مشکلاتی که شوراهای شهر، شهرداری‌ها و نظام مهندسی در پروسه اخذ مجوز ساخت‌وساز و افزایش هزینه‌های آن ایجاد کرده‌اند اشاره و خاطرنشان کرد: این‌ها پروسه سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن را به قهقرا برده‌اند به‌طوری که برای دریافت مجوز ساخت‌وساز گاهی تا یک سال زمان صرف می‌شود و این درحالی است که چند دهه پیش؛ از زمان درخواست مجوز تا پایان عملیات ساختمانی حدود سه ماه زمان می‌برد؛ اما امروز یک پروژه هشت واحدی از زمان درخواست مجوز تا پایان عملیات ساختمانی در خوشبینانه‌ترین حالت حدود ۲/۵ سال زمان می‌برد!
پورحاجت حمایت از تولید مسکن را فکاهی دانست که تنها شعار آن توسط مسئولان داده می‌شود و اظهار کرد: باید سیکل سرمایه‌گذاری در تولید مسکن را تسهیل کرد و همچون تمامی کشورهای توسعه‌یافته دنیا، فرایند دریافت مجوز را به کمتر از یک ماه رساند و تمهیداتی برای بخش تولید فراهم کرد که بتواند به راحتی تولید مسکن را انجام دهد و سیاست‌های اشتباهی که طی این سال‌ها در حوزه ساختمان شکل گرفته و به این صنعت غل‌وزنجیر زده را اصلاح کرد.دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان با بیان اینکه هم‌اینک با یک ناترازی در بخش ساخت‌وساز مواجه‌ایم، بیان کرد: امروز نگاه شهرداری‌ها و سازمان‌های مربوط نگاه کاسبی است و نه توسعه‌ای که این تهدیدی برای آینده مسکن و ساختمان است.
منبع :
قدس‌آنلاین
