راز سرطان زایی الکل فاش شد؛ مراقب این ۵ مکانیسم خطرناک باشید
ارسال شده توسط: علیرضا نوریان 01 بهمن 1403 ساعت 15:18
راز سرطان زایی الکل بالاخره کشف شد. محققان ۵ مکانیسم خطرناک را شناسایی کرده‌اند که نشان می‌دهد چگونه مصرف الکل ریسک ابتلا به انواع مختلف سرطان را افزایش می‌دهد.
الکل سالانه 100هزار مورد ابتلا به سرطان و 20 هزار مرگ ناشی از سرطان را در آمریکا به خود اختصاص می‌دهد. این آمار تکان‌دهنده، الکل را پس از دخانیات و چاقی، به سومین عامل قابل پیشگیری سرطان در این کشور تبدیل کرده است. اما راز سرطان زایی الکل در چیست؟
در سال 2025، جراح کل ایالات متحده آمریکا با صدور یک هشدار رسمی، ارتباط مستقیم بین مصرف الکل و افزایش خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان را به طور جدی مورد تأکید قرار داد. وی همچنین خواستار آن شد که بر روی برچسب تمام نوشیدنی‌های الکلی، هشدارهای لازم در مورد خطرات ناشی از مصرف الکل درج شود.
راز سرطان زایی الکل چیست؟
مطالعات علم پزشکی نشان می‌دهند که الکل حداقل از ۵ مکانیسم مختلف به روند سرطان زایی کمک می‌کند. به عبارت دیگر، الکل با استفاده از چندین راهکار، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. نکته قابل توجه این است که هرچه میزان مصرف الکل بیشتر باشد، این خطر نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. علاوه بر این، افرادی که به دلایل ژنتیکی یا سایر عوامل، مستعد ابتلا به سرطان هستند، ممکن است در اثر مصرف الکل، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار بگیرند.
نوشیدنی‌های الکلی حاوی الکل اتیلیک یا همان اتانول هستند. این ماده، عامل اصلی بروز سرطان ناشی از مصرف الکل است. اولین مکانیسم سرطان زایی الکل این است که اتانول با اختلال در فرآیند متیلاسیون DNA، که نقش کلیدی در فعال یا غیرفعال شدن ژن‌ها دارد، به سلول‌ها آسیب می‌رساند. ژن‌هایی که رشد تومور را مهار می‌کنند، تحت تأثیر این اختلال، غیرفعال شده و زمینه را برای رشد سلول‌های سرطانی فراهم می‌کنند.
حتی پس از تجزیه شدن اتانول در بدن، مشکلات همچنان ادامه می‌یابد. آنزیم‌های بدن، اتانول را به ماده سمی دیگری به نام استالدهید تبدیل می‌کنند.
دکتر نوئل لوکونت (Noelle LoConte)، استاديار پزشكي در دانشگاه ويسكانسين می‌گوید:
هم اتانول و هم استالدهيد دارای خاصیت سرطان‌زایی هستند. زمانی که این مواد با بافت‌های داخلی دهان، گلو یا مری تماس پیدا کنند، خطر ابتلا به سرطان در این نواحی افزایش می‌یابد.
در مکانیسم دوم، استالدهید نیز همانند اتانول می‌تواند فرآیند متیلاسیون DNA را مختل کند. علاوه بر این، استالدهید به‌طور مستقیم به ساختار DNA آسیب می‌رساند و توانایی سلول‌ها برای ساخت و ترمیم DNA را کاهش می‌دهد. از آنجایی‌که DNA حاوی دستورالعمل‌های لازم برای رشد و تقسیم سلول‌ها است، آسیب به DNA می‌تواند منجر به رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها و در نهایت تشکیل تومور شود. سلول‌های موجود در دهان و کبد، به دلیل اینکه محل تجزیه الکل به استالدهید هستند، در معرض خطر بالاتری از این نوع آسیب به DNA قرار دارند.
مکانیسم سوم در راز سرطان زایی الکل، مربوط به تولید بیش از حد گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) است. این مولکول‌ها محصولات جانبی طبیعی فرایندهای سلولی هستند، اما تجمع بیش از حد آن‌ها باعث استرس اکسیداتیو می‌شود که به DNA آسیب می‌رساند.
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف زیاد الکل، سطح آنزیمی به نام CYP2E1 را در مری افزایش می‌دهد. این آنزیم معمولاً در متابولیزه کردن داروها نقش دارد. افزایش سطح CYP2E1، تولید ROS آسیب‌رسان به DNA را تشدید می‌کند و در نتیجه، خطر جهش ژنی و تشکیل تومورها افزایش می‌یابد. علاوه بر این، ROS عملکرد طبیعی سلول‌ها را مختل کرده و باعث رشد کنترل‌نشده آن‌ها می‌شود. در کبد، ROS باعث تولید مواد التهابی و پروتئین فیبری کلاژن می‌شود که منجر به ایجاد زخم در کبد (سیروز) می‌شود. این وضعیت به گفته دکتر لوکونت، خطر ابتلا به سرطان کبد را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
مکانیسم چهارمی که الکل می‌تواند باعث سرطان شود، تأثیر آن بر سطوح هورمون استروژن است. دکتر لوکونت در این باره می‌گوید: «الکل باعث افزایش سطح استروژن در خون می‌شود که به نوعی منشا برخی سرطان‌های سینه است.» دانشمندان معتقدند سلول‌های سرطانی گیرنده‌های خاصی دارند که استروژن به آن‌ها می‌چسبد، این هورمون می‌تواند سلول‌های سرطانی را فعال‌تر کند و باعث رشد سریع‌تر آن‌ها شود. تحقیقات نشان می‌دهد که الکل نه تنها می‌تواند باعث ایجاد تومورهای جدید در سینه شود، بلکه می‌تواند رشد تومورهای موجود را نیز تشدید کند.
پنجمین مکانیسم سرطان زایی الکل این است که الکل می‌تواند به عنوان حلال برای مواد سرطان‌زای موجود در محیط عمل کند. برای مثال، ذرات مضر موجود در دود سیگار می‌توانند در الکل حل شوند و به این ترتیب راحت‌تر به بافت‌های مختلف بدن نفوذ کنند و به DNA آسیب برسانند. این موضوع به ویژه خطر ابتلا به سرطان دهان و گلو را افزایش می‌دهد.
دکتر لوکونت می‌گوید که در مقایسه با سرطان‌های دهان، گلو و کبد، ارتباط بین الکل و سرطان‌های روده بزرگ و راست روده «کمتر واضح» است. . وی معتقد است که این تفاوت ممکن است به دلیل ارتباط الکل با متابولیسم فولات باشد.
فولات به‌عنوان بک ماده مغذی نقش حیاتی در بدن ایفا می‌کند. این ماده نه تنها در تولید گلبول‌های قرمز خون ضروری است بلکه در فرآیند متیلاسیون DNA نیز دخیل است. مصرف بیش از حد الکل می‌تواند سطح فولات در بدن را به شدت کاهش دهد. این کاهش سطح فولات، ناشی از آسیب‌هایی است که الکل به مکانیسم‌های جذب و متابولیسم فولات در بدن وارد می‌کند. در نتیجه، DNA سلول‌ها در معرض آسیب قرار گرفته و احتمال بروز سرطان افزایش می‌یابد.
مطالعات نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های فولات یا دریافت آن از طریق رژیم غذایی می‌تواند تا حدی از اثرات مخرب الکل بر خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها بکاهد. به عنوان مثال، مطالعه‌ای نشان داد که افرادی که همزمان با مصرف الکل، سطوح بالای فولات در بدن خود داشتند، خطر ابتلا به سرطان کبد را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌اند. همچنین، چندین مطالعه دیگر حاکی از آن است که مصرف مقادیر کافی فولات در افرادی که الکل مصرف می‌کنند، می‌تواند از بروز سرطان روده بزرگ پیشگیری کند.
شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که آیا مکانیزم سرطان‌زایی انواع الکل با هم تفاوت دارد؟ اما تحقیقات نشان داده‌اند که رابطه مستقیمی بین مصرف هر نوع نوشیدنی الکلی و افزایش خطر ابتلا به سرطان وجود دارد.
با این حال، هر چه میزان مصرف الکل بیشتر باشد، احتمال ابتلا به سرطان نیز بالاتر می‌رود. این موضوع، فارغ از نوع الکل مصرفی، صادق است. همانطور که دکتر لوکونت نیز اشاره کرده‌اند، مدت زمان مصرف مداوم الکل نیز در افزایش این خطر نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. این موضوع، توسط انجمن آمریکایی انکولوژی بالینی و جراح کل ایالات متحده آمریکا نیز تأیید شده است.
دکتر لوکونت می‌گوید که حتی مصرف کم الکل نیز می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان‌هایی مانند سرطان سینه و سرطان‌های سر و گردن را افزایش دهد.
بنابراین در رابطه با سرطان زایی الکل، نمی‌توان مقدار مشخصی الکل را به عنوان حد امن برای مصرف تعیین کرد. این به معنای آن نیست که هر فردی که الکل مصرف می‌کند، قطعا به سرطان مبتلا خواهد شد. بلکه خطر ابتلا به سرطان در هر فرد تحت عوامل متعددی مانند ژنتیک، سبک زندگی و وضعیت سلامت کلی بدن او قرار دارد. با این حال، مطالعات نشان داده‌اند که کاهش مصرف الکل می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان را کاهش دهد.
در گجت نيوز بخوانيد: محققان با یک روش مبتکرانه، ۹۹ درصد سلول های سرطانی را نابود کردند! با این ۵ کار احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهید نوشیدن چای و قهوه خطر ابتلا به سرطان دهان و گلو را کاهش می‌دهد
