یک سیارک خطرناک در کمین زمین؛ احتمال برخورد در این زمان
سازمان‌های فضایی در حال بررسی یک سیارک خطرناک به نام 2024 YR4 و احتمال برخورد آن با زمین هستند. آیا این سیارک تهدیدی برای زمین محسوب می‌شود؟
سازمان‌های فضایی جهان به‌طور جدی سیارکی را زیر نظر گرفته‌اند که به سمت زمین در حرکت است. این سیارک که 2024 YR4 نام‌گذاری شده، احتمال دارد که در ۲۲ دسامبر ۲۰۳۲ با سیاره ما برخورد کند. این احتمال یکی از بالاترین شانس‌های برخورد یک سیارک خطرناک با اندازه قابل توجه به زمین در تاریخ اخیر است.
سیارک خطرناک 2024 YR4؛ تهدیدی برای زمین
این سیارک توسط شبکه بین‌المللی هشدار سیارکی (IAWN) به‌عنوان یک تهدید بالقوه شناسایی شده است. دیوید رنکین، مهندس Catalina Sky Survey اظهار داشت که این یکی از بالاترین احتمالات برخورد یک سیارک به زمین است. به احتمال زیاد شاهد یک گذر خطرناک بدون آنکه برخوردی رخ دهد، خواهیم بود.
با این حال، اندازه این سیارک و احتمال بسیار پایین برخورد آن با زمین در ۵۰ سال آینده باعث شده تا اقدامات دفاع سیاره‌ای در سطح جهانی آغاز شود. IAWN سازمان‌های بین‌المللی را هماهنگ می‌کند تا به رصد این سیارک خطرناک ادامه دهند و در صورت لزوم استراتژی‌هایی برای آماده‌سازی دولت‌های جهان در مواجهه با پیامدهای احتمالی آن توسعه دهند.
به گفته کالین اسنودگراس اخترشناس دانشگاه ادینبورگ، نخستین گام در دفاع سیاره‌ای انجام مشاهدات دقیق‌تر است. اگر این مشاهدات احتمال برخورد را تایید کنند، گام بعدی انجام اندازه‌گیری‌های بیشتر و دقیق‌تر با تلسکوپ‌ها و بررسی راهکارهایی است که سازمان‌های فضایی برای کاهش خطر می‌توانند پیاده‌سازی کنند.
کشف 2024 YR4 توسط تلسکوپ ATLAS
این سیارک خطرناک نخستین بار در ۲۷ دسامبر ۲۰۲۴ توسط تلسکوپی در رئو هورتادو شیلی مشاهده شد. این تلسکوپ بخشی از شبکه‌ای است که به‌طور خودکار آسمان را برای یافتن نشانه‌های اولیه برخورد سیارک‌ها بررسی می‌کند. این سیستم که به‌درستی «سیستم هشدار نهایی برخورد سیارکی به زمین» ATLAS نام‌گذاری شده، نقش کلیدی در شناسایی زودهنگام تهدیدات فضایی ایفا می‌کند.
قطر 2024 YR4 اگرچه به اندازه‌ای نیست که فاجعه‌ای جهانی ایجاد کند، اما قطعا می‌تواند به منطقه‌ای که با آن برخورد می‌کند آسیب‌های شدیدی وارد کند. دامنه تخریب احتمالی آن می‌تواند تا ۵۰ کیلومتر از نقطه برخورد گسترش یابد.
هنوز زود است که بدانیم این برخورد در صورت وقوع دقیقا در کجای زمین رخ خواهد داد. اما فهرست اخطارهای احتمالی برخورد شبکه بین‌المللی هشدار سیارکی (IAWN) مناطقی مانند شرق اقیانوس آرام، شمال آمریکای جنوبی، آفریقا و جنوب آسیا را به‌عنوان مناطق احتمالی برخورد ذکر کرده است.
میزان احتمال برخورد 2024 YR4 با زمین
سازمان‌های بین‌المللی متعدد از جمله آژانس فضایی اروپا، مرکز مطالعات اجرام نزدیک به زمین ناسا و سایت داینامیک اجرام نزدیک به زمین ایتالیا، همگی توافق دارند که احتمال برخورد این سیارک خطرناک با زمین کمی بیش از ۱ درصد است.
با این حال، 2024 YR4 در مقیاس تورینو (مقیاسی برای ارزیابی خطر برخورد اجرام آسمانی) رتبه ۳ را دریافت کرده است. این رتبه را نباید نادیده گرفت؛ گرچه به احتمال زیاد با مشاهدات بیشتر تلسکوپی این رتبه به ۰ کاهش خواهد یافت.
تنها یک سیارک در تاریخ است که رتبه بالاتری در مقیاس تورینو دریافت کرده است. در دسامبر ۲۰۲۴ سیارک نزدیک به زمین 99942 Apophis با رتبه ۴ رکورددار شد. خوشبختانه، پس از مشاهدات بیشتر این رتبه کاهش یافت و محاسبات اخیر نشان می‌دهند که آپوفیس در آینده قابل پیش‌بینی با زمین برخورد نخواهد کرد.
احتمال برخورد سیارک‌های نزدیک به زمین با سیاره ما معمولا در روزهای اولیه مشاهده آن‌ها بیشتر به نظر می‌رسد. در ابتدا تنها چند نقطه مرجع برای محاسبه مدار سیارک وجود دارد. از آنجا که مسیر آن در این مرحله خیلی قطعی نیست، «کریدور خطر» بسیار گسترده‌تر است و این موضوع احتمال همپوشانی آن با زمین را افزایش می‌دهد. با این حال، با جمع‌آوری داده‌های بیشتر این عدم قطعیت کاهش یافته و احتمال برخورد دقیق‌تر محاسبه می‌شود.
چالش‌ها و ردیابی دقیق‌تر مسیر سیارک خطرناک 2024 YR4
با دریافت داده‌های بیشتر از طریق رصد حرکت‌های سیارک می‌توانیم مسیر پیش‌بینی شده آن را با دقت بیشتری مشخص کنیم. این موضوع باعث می‌شود محدوده احتمالی مسیر آن باریک‌تر و دقیق‌تر شود. در این مرحله، زمین معمولا هنوز در خط خطر قرار دارد. از آنجا که مسیر سیارک قطعی‌تر می‌شود خطر برخورد آن با زمین در این مرحله اغلب افزایشی به نظر می‌رسد.
در نهایت هرچه مسیر سیارک قطعی‌تر شود، محدوده آن نیز باریک‌تر می‌گردد و در بیشتر موارد این موضوع نشان می‌دهد که مسیر سیارک نه تنها بسیار قطعی است، بلکه خوشبختانه به سمت زمین نخواهد بود.
در حال حاضر، پیش‌بینی دقیق مسیر 2024 YR4 به دلیل مدار کشیده (بیضی‌شکل) آن به دور خورشید و حرکت تقریبا مستقیم آن به دور از زمین بسیار دشوار است. این موضوع باعث شده منطقه عدم قطعیت در مورد مسیر این سیارک خطرناک بسیار گسترده باشد.
عوامل مؤثر در ارزیابی خطر سیارک‌های نزدیک به زمین
ارزیابی تهدیدات ناشی از سیارک‌ها یا سایر اجرام نزدیک به زمین که در مدار خود به خورشید به زمین نزدیک می‌شوند، فرآیندی پیچیده است. برخی از عوامل کلیدی که در این ارزیابی نقش دارند عبارتند از:
قطر سیارک: اندازه سیارک تاثیر مستقیمی بر میزان آسیب‌های احتمالی دارد.تکرار برخورد: اینکه هر چند وقت یکبار چنین سیارک‌هایی با زمین برخورد می‌کنند.انرژی برخورد: در صورت برخورد چه میزان انرژی آزاد خواهد شد.تعداد سیارک‌ها در یک خوشه: در یک منطقه خاص چند سیارک وجود دارد.
گروه مشاوره برنامه‌ریزی ماموریت‌های فضایی (SMPAG) در نشستی معمول در وین طی هفته آینده درباره این سیارک بحث خواهد کرد. اگر خطر برخورد این سیارک با زمین همچنان بیش از ۱ درصد باقی بماند، این گروه به سازمان ملل متحد مشاوره خواهد داد و گزینه‌های ممکن را بررسی خواهد کرد. این گزینه‌ها احتمالا شامل منحرف کردن یا نابودی سیارک با استفاده از فضاپیماها، مشابه ماموریت دارت (DART) ناسا خواهد بود.
کالین اسنودگراس در ادامه افزود که این سیارک خطرناک از نظر اندازه در حدی است که یک ماموریت مانند دارت می‌تواند در صورت نیاز مؤثر باشد. بنابراین، ما این فناوری را در اختیار داریم و قبلا نیز آزمایش شده است.
سیارک 2024 YR4 با احتمال برخورد ۱ درصدی به زمین در سال ۲۰۳۲، به‌عنوان یک تهدید بالقوه تحت نظر سازمان‌های فضایی جهانی قرار دارد. اگرچه اندازه آن فاجعه‌بار نیست، اما می‌تواند آسیب‌های منطقه‌ای شدیدی ایجاد کند. با پیشرفت فناوری‌هایی مانند ماموریت دارت ناسا بشر توانایی مقابله با چنین تهدیداتی را دارد.
در حال حاضر رصد دقیق و جمع‌آوری داده‌ها ادامه دارد و به احتمال زیاد با مشخص‌تر شدن مسیر سیارک، خطر برخورد رد خواهد شد. این موضوع اهمیت همکاری جهانی و آمادگی برای تهدیدات فضایی را نشان می‌دهد.
در گجت نیوز بخوانید:
