تاریخ «دیوار چین» 300 سال به عقب رفت
فرادید| کاوش‌ها در منطقه چانگ‌چینگ (جینان، استان شاندونگ، شرق چین) نشان می‌دهند قدیمی‌ترین بخش‌های شناخته‌شده دیوار بزرگ به اواخر دودمان ژو غربی (۱۰۴۶ قبل از میلاد – ۷۷۱ قبل از میلاد) و اوایل دوره بهار و پاییز (۷۷۰ قبل از میلاد – ۴۷۶ قبل از میلاد) باز می‌گردد. این کشف زمان‌بندی ساخت دیوار بزرگ چین را ۳۰۰ سال عقب می‌برد.
به گزارش فرادید؛ این کاوش‌ها که از ماه مه تا دسامبر ۲۰۲۴ انجام شد، مساحتی به اندازه ۱۱۰۰ متر مربع را در روستای گوانگ‌لی پوشش داد. این نخستین کاوش فعال دیوار بزرگ دودمان کی است که پس از تحقیقات و بررسی‌های پیشین انجام شده است.
باستان‌شناسان با استفاده از یک رویکرد چندرشته‌ای نه تنها دست‌سازه‌های سنتی بلکه نمونه‌هایی مانند سیلیکای گیاهی و استخوان‌های حیوانی را نیز جمع‌آوری کردند. آن‌ها نمونه‌هایی را برای تابش تحریک‌شده نوری (OSL) و تاریخ‌گذاری رادیوکربن جمع‌آوری کردند که منجر به انبوهی از یافته‌های باستان‌شناسی شده است.
دیوار بزرگ کی بخش مهمی از دیوار بزرگ چین است که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این دیوار به عنوان قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین دیوار چین، در مجموع ۶۴۱ کیلومتر طول دارد.
ژانگ سو، رهبر پروژه از موسسه آثار فرهنگی و باستان‌شناسی استان شاندونگ توضیح داده که این کاوش‌ها منجر به کشف شواهد زیادی از چندین مرحله ساخت شده است. باستان‌شناسان ساختارهای بزرگی از جنس خاک کوبیده، جاده‌ها، شیب‌ها، پی‌سازی‌های مسکونی، خندق‌ها، گودال‌های خاکستر و دیوارهایی از مراحل مختلف توسعه دیوار را کشف کرده‌اند.
به گفته ژانگ، دیوارها را می‌توان به دو مرحله اصلی تقسیم کرد: مرحله اولیه و مرحله نهایی. دیوارهای اولیه که به دوره بهار و پاییز تعلق دارند، تقریباً ۱۰ متر عرض دارند و ممکن است حتی در دوران دودمان ژو (۱۰۴۶ قبل از میلاد – ۲۵۶ قبل از میلاد) ساخته شده باشند. بخش‌های بعدی بیشتر به دوره کشورهای متخاصم (۴۷۵ قبل از میلاد – ۲۲۱ قبل از میلاد) تعلق دارند.
مرحله سوم دیوارها بهترین وضعیت حفظ‌شده و پیشرفته‌ترین تکنیک‌های ساخت را دارد و عرض آن بیش از ۳۰ متر است. این بخش احتمالاً در اوج قدرت دولت کی در دوره کشورهای متخاصم ساخته شده است.
لیو ژنگ، عضو جامعه باستان‌شناسی فرهنگی چین گفته: «این کشف باستان‌شناسی قدمت ساخت دیوار بزرگ را به دوره ژو غربی بازمی‌گرداند و آن را به قدیمی‌ترین دیوار بزرگ شناخته‌شده در چین تبدیل می‌کند. این یک دستاورد بزرگ در باستان‌شناسی دیوار بزرگ و نقطه عطفی در شفاف‌سازی ریشه‌ها و توسعه تحقیقات درباره دیوار بزرگ چین است.»
علاوه بر دیوارها، دو خانه از دوران دودمان ژو زیر دیوارهای اولیه در منطقه کاوش شمالی کشف شدند. این خانه‌ها با پی‌های مربعی با گوشه‌های گرد از ویژگی‌های خانه‌های نیمه‌زیرزمینی آن دوران به شمار می‌روند. این به آن معناست که پیش از ساخت دیوار، این منطقه احتمالاً بخشی از یک سکونتگاه کوچک بوده و احتمالاً با دفاع از رودخانه ارتباط داشته است.
تیم باستان‌شناسی به رهبری ژانگ یک سکونتگاه باستانی به نام شهر پینگ‌یین را هم کشف کردند که نامش در متون تاریخی ذکر شده است. این مکان در ۱.۵ کیلومتری شمال دیوار بزرگ است.
«طرح، موقعیت و زیرساخت‌های مربوط به دیوار بزرگ کی گواه برنامه‌ریزی نظامی پیشرفته و واکنش‌های استراتژیک دولت کی در برابر تهدیدهای خارجی است. ارتباط نزدیک آن با پینگ‌یین نشان می‌دهد که دیوار نه تنها یک سازه دفاعی بوده، بلکه نقش استراتژیکی در کنترل مسیرهای حمل‌ونقل کلیدی نیز داشته است.
این کشف نه تنها درک ما از تاریخ دیوار بزرگ را تغییر می‌دهد بلکه نشان‌دهنده‌ی استراتژی‌های نظامی پیشرفته دولت کی است و نقش دوگانه دیوار را به عنوان یک ساختار دفاعی و عنصر حیاتی در کنترل مسیرهای تجاری و حمل‌ونقل در چین باستان روشن می‌کند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
