معنی عبارت RPM در خودروها چیست و مخفف چه کلماتی است؟
ارسال شده توسط: پوریا هاشم پور 04 اسفند 1403 ساعت 19:56
با نگاهی به پشت آمپر اکثر خودروها، عبارت RPM در قسمت دورشمار خودنمایی می‌کند؛ اما معنی این واژه و کاربرد آن چیست؟
هنگام قرار گرفتن پشت فرمان خودرو و چرخاندن سوئیچ، مجموعه‌ای از چراغ‌های هشدار روی داشبورد روشن می‌شوند. یکی از این چراغ‌ها، هشدار سیستم ترمز ضد قفل (ABS) است. این سیستم از قفل شدن چرخ‌ها در هنگام ترمزگیری شدید جلوگیری می‌کند و به راننده اجازه می‌دهد کنترل خودرو را حفظ کند. برخی خودروها علاوه بر ABS، به سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD) نیز مجهز هستند.
EBD نیروی ترمز را به طور هوشمندانه بین چرخ‌ها توزیع می‌کند تا در شرایط مختلف مانند ترمزگیری در سطوح لغزنده، پایداری و کنترل خودرو بهینه شود. این سیستم به صورت ترکیبی (ABS+EBD) روی داشبورد نمایش داده می‌شود. اما فراتر از سیستم‌های ایمنی ترمز، تقریباً تمام خودروهای امروزی یک نشانگر سرعت موتور دارند که به عنوان RPM یا “Revolutions Per Minute” (به معنی تعداد دور در دقیقه) شناخته می‌شود. در این بخش از اخبار خودرو به بررسی کاربرد و معنی عبارت RPM می‌پردازیم.
تعریف جامع از معنی و کاربرد عبارت RPM
دورشمار (تاکومتر) که در پشت آمپر خودرو قرار دارد، وظیفه نمایش RPM (دور در دقیقه) موتور را بر عهده دارد. برای اندازه‌گیری RPM، از سنسورهای خاصی استفاده می‌شود که چرخش میل لنگ یا حرکت پیستون‌ها در داخل سیلندرها را تشخیص می‌دهند. این سنسورها اطلاعات را به دورشمار ارسال می‌کنند. دورشمار معمولاً به دو صورت آنالوگ (عقربه‌ای) یا دیجیتال، سرعت موتور را نمایش می‌دهد.
در مدل‌های آنالوگ، یک عقربه روی صفحه مدرج حرکت می‌کند و در مدل‌های دیجیتال، یک عدد، RPM را نشان می‌دهد. صفحه دورشمار معمولاً اعدادی از 1 تا 9 را نشان می‌دهد که هر کدام نشان دهنده 1000 دور در دقیقه (RPM) هستند. به عنوان مثال، اگر عقربه روی عدد 3 باشد، یعنی موتور با سرعت 3000 دور در دقیقه کار می‌کند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های دورشمار، محدوده قرمز یا «ردلاین» (Redline) است. این محدوده معمولاً با رنگ قرمز مشخص شده و در انتهای صفحه دورشمار قرار دارد.
ردلاین نشان دهنده حداکثر RPM مجاز برای موتور است. به طور معمول ردلاین از 6000 تا 7000 RPM شروع می‌شود، اما این مقدار بسته به نوع موتور و خودرو می تواند متفاوت باشد. رانندگی در محدوده ردلاین به صورت مداوم می‌تواند به موتور آسیب برساند و استهلاک قطعات آن را افزایش دهد. اگرچه رسیدن لحظه‌ای دورشمار به ردلاین در هنگام شتاب گیری معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما حفظ طولانی مدت RPM در این محدوده می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد موتور و آسیب به قطعات داخلی شود.
در مورد رانندگی پرفشار و رساندن موتور به دورهای بالا، برخی کارشناسان معتقدند که این کار می تواند به «پاکسازی موتور» و جلوگیری از رسوب کربن کمک کند. با این حال، این ادعاها به طور کامل تایید نشده‌اند و بهتر است جانب احتیاط را رعایت کرده و از تحت فشار قرار دادن بیش از حد موتور خودداری کنید. به طور کلی، توصیه می‌شود که همواره در محدوده ایمن دورشمار رانندگی کنید تا استهلاک موتور، آلایندگی و مصرف سوخت خودرو کاهش یابد.
تاثیر دور موتور بالا بر حداکثر قدرت خروجی پیشرانه
ارتباط مستقیم بین افزایش دور موتور (RPM) و قدرت تولیدی موتور وجود دارد؛ اما این رابطه همواره به معنای نیاز به دور موتور بسیار بالا برای دستیابی به حداکثر قدرت نیست. افزایش دور موتور، سرعت چرخش میل لنگ و در نتیجه پیستون‌ها را افزایش می‌دهد، که منجر به افزایش تعداد سیکل‌های احتراق در واحد زمان می‌شود. این افزایش تعداد سیکل‌ها به افزایش قدرت خروجی منجر می‌شود.
اما این افزایش قدرت به طراحی موتور، حجم موتور، سیستم‌های جانبی مانند توربوشارژر یا سوپرشارژر و عوامل دیگر نیز بستگی دارد. به عنوان مثال، خودرو هوندا S2000 در نسخه اولیه خود (AP1) از موتور ۲ لیتری تنفس طبیعی با قدرت بالا در دورهای بسیار بالا استفاده می‌کرد. این موتور برای رسیدن به حداکثر قدرت خود به دور موتور بالایی نیاز داشت. اما در نسخه AP2 سال ۲۰۰۴، برای جبران کمبود گشتاور در دورهای پایین (که در رانندگی شهری و شرایط غیر مسابقه‌ای مشکل‌ساز بود)، به موتور ۲.۲ لیتری ارتقا یافت.
در این ارتقا با افزایش حجم موتور شاهد آن هستیم که گشتاور در دورهای پایین‌تر نیز افزایش یافته است، بدون آنکه لزوماً به دور موتور بسیار بالا برای رسیدن به حداکثر قدرت نیاز باشد. این نشان می‌دهد که افزایش حجم موتور می‌تواند به جای افزایش دور موتور، راهکاری برای بهبود عملکرد در دورهای پایین و افزایش کارایی در شرایط مختلف رانندگی باشد. موتورهای دیزلی نیز معمولا محدوده دور موتور (ردلاین) پایین‌تری دارند که معمولاً از 5500 دور در دقیقه شروع می‌شود.
موتورهای دیزلی از احتراق تراکمی استفاده می‌کنند که در آن هوا فشرده شده و سپس سوخت به آن تزریق می‌شود. این فرایند، در دورهای پایین‌تر گشتاور بالاتری نسبت به موتورهای بنزینی تولید می‌کند. بنابراین، موتورهای دیزلی برای رسیدن به حداکثر گشتاور خود نیازی به دور موتور بالا ندارند و این ویژگی آنها را برای حمل بارهای سنگین و کارهای سنگین بسیار مناسب می‌کند.
همچنین، طراحی موتورهای دیزلی معمولا برای تولید گشتاور بالا در دورهای پایین بهینه شده است و اجزای آن برای تحمل نیروهای زیاد در دورهای پایین طراحی شده‌اند. برای درک بهتر عملکرد موتور بررسی منحنی قدرت و گشتاور آن ضروری است. این منحنی نشان می‌دهد که در چه محدوده دور موتوری، حداکثر قدرت و حداکثر گشتاور تولید می‌شود.
با تحلیل این منحنی، راننده می‌تواند بهترین عملکرد را از موتور خود در شرایط مختلف دریافت کند. به عنوان مثال، راننده می‌تواند درک کند که در چه محدوده دور موتوری بیشترین شتاب را دارد و یا در چه دور موتوری موتور بیشترین بازده سوخت را دارد. این اطلاعات به راننده کمک می‌کند تا از موتور به طور کارآمدتر استفاده کند.
همچنین بخوانید: کنیستر در خودرو چیست، چه کاری انجام می‌دهد و نشانه های خرابی آن چه چیزی است؟ ناک زدن موتور خودرو؛ دلایل و راهکار برطرف کردن همه چیز درباره روغن موتور خودرو؛ از انتخاب روغن مناسب تا شیوه تعویض و شرایط نگهداری
