راه‌حلی موقت یا مزایای بلندمدت؟
1
در سال‌های اخیر، درمان با آب سرد توجه علاقه‌مندان به سلامت، ورزشکاران و محققان را به خود جلب کرده است. از غوطه‌ور شدن در آب‌های طبیعی سرد گرفته تا دوش‌های سریع با آب سرد در خانه، این روش به‌عنوان ابزاری بالقوه برای بهبود سلامت و رفاه مورد توجه قرار گرفته است.
اما فراتر از تبلیغات و ادعاهای تجربی، این پرسش مطرح می‌شود: آیا غوطه‌وری در آب سرد واقعاً به وعده‌های خود عمل می‌کند؟
تیمی از محققان دانشگاه استرالیای جنوبی (UniSA) برای پاسخ به این پرسش، جامع‌ترین بررسی سیستماتیک و متاآنالیز در نوع خود را انجام دادند.
یافته‌ها دیدگاهی دقیق ارائه می‌دهند و هم مزایا و هم محدودیت‌های این روش پرطرفدار را روشن می‌کنند.
تأثیر درمان با آب سرد
محققان داده‌های ۱۱ مطالعه شامل ۳,۱۷۷ شرکت‌کننده را تجزیه‌وتحلیل کردند تا بررسی کنند که چگونه غوطه‌وری در آب سرد بر میزان استرس، کیفیت خواب و کیفیت کلی زندگی تأثیر می‌گذارد.
نتایج نشان داد که این روش ممکن است اثرات مثبتی داشته باشد، اما این مزایا اغلب کوتاه‌مدت و به شدت وابسته به شرایط هستند.
تارا کین، محقق دانشگاه استرالیای جنوبی، توضیح داد:
“غوطه‌وری در آب سرد به‌طور گسترده در زمینه‌های ورزشی برای کمک به بهبود ورزشکاران مورد مطالعه و استفاده قرار گرفته است. اما با وجود محبوبیت فزاینده آن در میان افراد علاقه‌مند به سلامت، اطلاعات کمی درباره تأثیرات آن بر جمعیت عمومی وجود دارد.”
کاهش استرس در کوتاه‌مدت
یکی از یافته‌های کلیدی این مطالعه نشان داد که غوطه‌وری در آب سرد می‌تواند میزان استرس را کاهش دهد، اما این اثر فقط موقتی است.
شرکت‌کنندگان تقریباً ۱۲ ساعت پس از قرارگیری در آب سرد کاهش استرس را تجربه کردند. جالب اینجاست که افرادی که دوش آب سرد را به روال روزانه خود اضافه کرده بودند، بهبود جزئی در کیفیت زندگی خود گزارش دادند.
مدت زمان این دوش‌ها بین ۲۰ تا ۹۰ ثانیه متغیر بود، که نشان می‌دهد حتی قرارگیری کوتاه‌مدت در آب سرد نیز ممکن است اثرات مثبتی داشته باشد. بااین‌حال، محققان اشاره کردند که این مزایا پس از سه ماه از بین می‌روند، بنابراین تداوم ممکن است عامل کلیدی برای حفظ این فواید باشد.
یکی دیگر از کشفیات جالب این بود که دوش‌های آب سرد منظم می‌توانند بر میزان غیبت‌های ناشی از بیماری تأثیر بگذارند. یکی از مطالعات نشان داد که شرکت‌کنندگانی که به‌طور مرتب دوش آب سرد می‌گرفتند، ۲۹٪ کمتر روزهای کاری را به دلیل بیماری از دست دادند.
اگرچه این یافته امیدوارکننده است، اما سؤالات بیشتری درباره مکانیسم‌های زیربنایی این اثر و اینکه آیا این نتایج برای همه افراد یا فقط برای گروه‌های خاصی صدق می‌کند، مطرح می‌شود.
کین همچنین اشاره کرد:
“ما برخی ارتباطات میان غوطه‌وری در آب سرد و بهبود خواب را یافتیم، اما داده‌ها فقط شامل مردان بودند، بنابراین کاربرد گسترده‌تر این یافته‌ها محدود است.”
علم پشت درمان با آب سرد
غوطه‌وری در آب سرد شامل قرار گرفتن بدن در آب با دمای معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی‌گراد (۵۰ تا ۵۹ درجه فارنهایت) است.
در این مطالعه، داده‌ها فقط در صورتی گنجانده شدند که شرکت‌کنندگان حداقل به مدت ۳۰ ثانیه در آب تا سطح قفسه سینه غوطه‌ور شده باشند. روش‌هایی مانند دوش آب سرد، حمام یخ و غوطه‌وری در آب سرد همگی در تجزیه‌وتحلیل مورد بررسی قرار گرفتند.
دکتر بن سینگ یکی از جنبه‌های غیرمنتظره یافته‌ها را برجسته کرد: غوطه‌وری در آب سرد باعث افزایش موقت التهاب می‌شود.
او توضیح داد:
“در نگاه اول، این مسئله متناقض به نظر می‌رسد، زیرا ما می‌دانیم که ورزشکاران حرفه‌ای به‌طور منظم از حمام یخ برای کاهش التهاب و درد عضلانی پس از ورزش استفاده می‌کنند.”
اما افزایش اولیه التهاب لزوماً مضر نیست. در عوض، این واکنش بدن به سرما به‌عنوان یک عامل استرس‌زا است.
همان‌طور که ورزش باعث آسیب موقتی به عضلات می‌شود اما در نهایت منجر به قوی‌تر شدن آن‌ها می‌شود، این واکنش التهابی ممکن است به بدن کمک کند تا با گذشت زمان تطبیق یابد و بهبود یابد. این نکته می‌تواند توضیح دهد که چرا ورزشکاران همچنان از این روش استفاده می‌کنند، با وجود افزایش موقتی التهاب.
چه کسانی باید احتیاط کنند؟
درحالی‌که این مطالعه مزایای بالقوه‌ای را نشان می‌دهد، همچنین بر لزوم احتیاط، به‌ویژه در میان افرادی با شرایط پزشکی زمینه‌ای، تأکید دارد.
افزایش موقت التهاب، هرچند در برخی موارد مفید باشد، می‌تواند برای افرادی که بیماری‌های مزمن دارند یا با مشکلات پزشکی خاصی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، خطرناک باشد.
دکتر سینگ هشدار داد:
“افرادی که دارای مشکلات سلامتی از پیش موجود هستند، باید هنگام شرکت در تجربه‌های غوطه‌وری در آب سرد احتیاط بیشتری کنند، زیرا التهاب اولیه ممکن است تأثیرات منفی بر سلامت آن‌ها داشته باشد.”
تحقیقات انجام‌شده اهمیت شناخت بدن و وضعیت سلامت شخصی را قبل از ورود به روش‌های درمانی با آب سرد برجسته می‌کند. برای افراد عادی که به دنبال افزایش سلامتی هستند، این یافته‌ها یادآوری می‌کنند که آنچه برای یک فرد مؤثر است، ممکن است برای دیگری مناسب نباشد.
کین نیز تأکید کرد:
“چه یک ورزشکار حرفه‌ای باشید و چه یک فرد عادی که به دنبال بهبود سلامت خود است، مهم است که از تأثیرات آنچه بدن خود را در معرض آن قرار می‌دهید، آگاه باشید.”
نیاز به تحقیقات بیشتر
باوجود یافته‌های امیدوارکننده، این مطالعه شکاف‌های قابل‌توجهی در درک ما از غوطه‌وری در آب سرد را آشکار کرد.
به‌عنوان‌مثال، درحالی‌که ادعاهای زیادی مبنی بر تقویت ایمنی و بهبود خلق‌وخو وجود دارد، شواهد علمی برای حمایت از این ادعاها هنوز ضعیف است. محققان خاطرنشان کردند که برای تعیین اینکه چه کسانی بیشترین سود را می‌برند و بهترین روش چیست، به مطالعات باکیفیت‌تر و بلندمدت نیاز است.
کین افزود:
“در حال حاضر، تحقیقات باکیفیت کافی برای اینکه دقیقاً مشخص شود چه کسانی بیشترین سود را می‌برند و بهترین روش غوطه‌وری در آب سرد چیست، وجود ندارد.”
نکات کلیدی برای در نظر گرفتن
برای افرادی که به ایده درمان با آب سرد علاقه دارند، این مطالعه بینش‌های ارزشمندی ارائه می‌دهد اما همچنین بر لزوم رویکردی محتاطانه تأکید دارد.
درحالی‌که این روش در کاهش استرس، بهبود خواب و افزایش کیفیت زندگی مؤثر به نظر می‌رسد، این اثرات اغلب زودگذر بوده و در افراد مختلف متفاوت است.
در نهایت، درمان با آب سرد یک راه‌حل جادویی نیست، بلکه بخشی از یک رویکرد جامع‌تر به سلامت و رفاه است. با پیشرفت تحقیقات، افراد تشویق می‌شوند که به بدن خود گوش دهند و در صورت لزوم با متخصصان سلامت مشورت کنند.
این مطالعه در مجله PLOS ONE منتشر شده است.
