پدیده مریخی باعث ایجاد ابرهای درخشان چشمگیر در سیاره سرخ می‌شود
1
سیاره مریخ هرگز از شگفت‌زده کردن ما در زمین دست برنداشته است. این همسایه پر از گرد و غبار، لحظات آرامی دارد، اما همچنین دلایلی برای هوشیار شدن و توجه بیشتر به خود به ما می‌دهد. در حال حاضر، روبات کنجکاوی ناسا به کاوش در برآمدگی‌های سنگی ادامه می‌دهد و ابزارهای خود را برای کشفیات جدید آماده می‌کند.
برنامه‌ریزان روبات حتی موفق شده‌اند که روی دو هدف زمستانی به نام‌های «برکه برفی» و «برکه زمستانی» تحقیقات علمی انجام دهند و از مکانی که به نظر می‌رسید برای حفاری و مطالعه نزدیک مناسب باشد، بیشترین بهره را ببرند.
کنجکاوی تغییرات فصلی را مشاهده می‌کند
تیم روبات اولویت را به تصویربرداری از فُرم‌های مختلف، هم نزدیک و هم دور، داد. ابزار ChemCam چندین نقطه را برای یافتن نشانه‌های ترکیب مواد آزمایش کرد، در حالی که دوربین‌ها بر روی مجموعه‌ای از ساختارهای سنگ بستر که ممکن است اسراری در مورد تاریخچه آب و هوای مریخ در خود داشته باشند، متمرکز شدند.
دلیل این تمرکز واضح است: ابرها و طوفان‌های گرد و غبار به شکل‌گیری محیط سیاره کمک می‌کنند. حتی بررسی‌های روزانه ناسا از گرداب‌های گرد و غبار نشان می‌دهد که آسمان‌ها چقدر می‌توانند دینامیک باشند، به ویژه وقتی فصول تغییر می‌کنند.
دکتر دانیلا تیرش از مرکز فضایی آلمان اظهار داشت: “ما همچنین ابرهای گرد و غباری چشمگیر می‌بینیم که می‌توانند صدها کیلومتر گسترش یابند.”
اطلس ابرهای مریخ
دانشمندان نقشه‌ای بزرگ از تکامل ابرهای مریخی تهیه کرده‌اند که هزاران تصویر برای تشکیل آن به هم پیوسته‌اند و برخی آن را «اطلس ابرها» می‌نامند.
برای حدود دو دهه، دوربین‌های مستقر در مدارگردهایی مانند «مریخ اکسپرس» به ثبت مه‌ها و ستون‌های گرد و غبار در حال عبور پرداخته‌اند. سپس متخصصان اشکال مختلف ابرها را شناسایی کرده‌اند که بسیاری از آن‌ها مشابه ابرهای زمینی هستند اما رنگ آن‌ها به دلیل هوای رقیق‌تر مریخ متفاوت است.
دکتر تیرش، زمین‌شناس سیاره‌ای، گفت: “ابرهای مریخ به همان اندازه متنوع و جذاب هستند که ابرهای آسمان زمین.”
این کشفیات واقعاً شگفت‌انگیز بوده‌اند، به ویژه «خیابان‌های ابر» منحصربه‌فرد که شبیه راهروهای بی‌پایانی در آسمان هستند.
کریستال‌های ارتفاع بالا که در غروب می‌درخشند
مریخ ابرهایی از یخ آب دارد که می‌توانند تا ارتفاع 60 مایل (100 کیلومتر) ظاهر شوند. این رشته‌های نوری می‌توانند در تصاویر سپیده‌دم یا غروب روشن به نظر برسند، زیرا خورشید به آن‌ها پس از غروب از افق در سطح زمین تابیده است.
محققان این ابرها را «ابرهای شب‌تاب» توصیف کرده‌اند، اصطلاحی که از نمایش‌های درخشان غروب زمینی گرفته شده است.
برخی از این ابرها حاوی بلورهای دی‌اکسید کربن هستند و اغلب در نواحی بسیار سرد جو بالایی شکل می‌گیرند.
چرا گرد و غبار برای ابرهای مریخ اهمیت دارد
علاوه بر مشاهده ابرها، دانشمندان گرد و غبارها را نیز زیر نظر دارند، زیرا این دانه‌های ریز می‌توانند به ارتفاعات بالا بروند، مدت‌ها در جو بمانند و همه چیز از دمای سطح زمین تا دیدهای مداری را تحت تأثیر قرار دهند.
طی سال‌ها، مدارگردها طوفان‌های چرخانی را مشاهده کرده‌اند که در عرض چند روز مناطق وسیعی را پوشانده‌اند.
برخی از این طوفان‌ها محلی هستند، در حالی که برخی می‌توانند آنقدر گسترش یابند که تمام یک نیم‌کره را بپوشانند. اگر گرد و غبار در نقطه مناسبی به جو صعود کند، می‌تواند الگوهای جوی را به وجود آورد که به حرکت درآیند و گسترش یابند.
در پاییز و زمستان نیم‌کره جنوبی مریخ، آسمان‌ها اغلب پر از ذرات بیشتری می‌شوند که این ذرات به آن پرده‌های دراماتیک گرد و غبار تغذیه می‌کنند که از مدار قابل مشاهده هستند.
زندگی یک ابر مریخی
بیشتر ابرهای مریخ زمانی شکل می‌گیرند که مقادیر کمی از بخار (عمدتاً دی‌اکسید کربن به همراه مقداری آب) بر روی ذرات گرد و غبار جمع می‌شوند.
از آنجا که مریخ نسبت به زمین رطوبت کمتری دارد، بلورهای یخ به طور قابل توجهی نازک هستند. با این حال، این بلورها می‌توانند اثری بر تعادل انرژی سیاره بگذارند.
ابرهای یخی می‌توانند در اطراف آتشفشان‌ها تجمع کنند و از جریانات و بالا‌کش‌های هوا پیروی کنند. برخی از این ابرها، مانند ستون بلند و شناخته‌شده در نزدیکی آرسیا مانس، با سرعت‌های شگفت‌انگیزی گسترش می‌یابند و سپس در عرض چند ساعت روز ناپدید می‌شوند.
دیدگاه روبات از افق‌های مه‌آلود
از سطح زمین، کنجکاوی لحظاتی از ابرها را که بر فراز سرش در حال حرکت هستند، مشاهده می‌کند. این موقعیت‌ها اطلاعات حیاتی‌ای ارائه می‌دهند که ممکن است مدارگردها قادر به مشاهده آن‌ها نباشند، مانند سرعت رشته‌های در حال عبور یا بافت‌های دقیق‌تر رویدادهای گرد و غباری که نزدیک مسیر روبات در حال چرخش هستند.
اگرچه سطح سیاره نسبت به زمین ساکت است، اما صحنه آب و هوایی آن در بالای جو بسیار پرتحرک است. گرداب‌های گرد و غبار همچنان بر روی کف دهانه‌ها رقص می‌کنند و ابرهای سال نو رنگ خود را در هنگام طلوع خورشید به دست می‌آورند.
بینش‌های تازه به طور مداوم وارد می‌شوند
مشاهدات این بلورهای یخی بلند و طوفان‌های گرد و غبار در حال تغییر به هدایت تیم‌های ماموریتی ادامه می‌دهند. با نقشه‌برداری از نحوه تأثیر ابرها بر فصول، پژوهشگران می‌توانند درک کلی ما از وضعیت آب و هوای مریخ را دقیق‌تر کنند.
با گذشت زمان، این روبات‌ها و مدارگردها احتمالاً سرنخ‌های بیشتری از تعامل بین بخار آب، گرد و غبار و چرخه‌های دما جمع‌آوری خواهند کرد. هر تصویر یا اندازه‌گیری جدید به تصویر بهتری از شرایطی که سیاره مریخ را در طول تاریخ طولانی‌اش شکل داده، اضافه می‌کند.
این بیانیه خبری اولین بار توسط ناسا منتشر شده است.
