10 جنگنده برتر جهان در سال 2025؛ ایران کجاست؟

ارسال شده توسط: علیرضا نوریان 23 اردیبهشت 1404 ساعت 20:56

در اینجا با 10 جنگنده برتر جهان در سال 2025 آشنا می‌شویم. این جنگنده‌ها از پیشرفته‌ترین فناوری‌های نظامی استفاده می‌کنند، اما جایگاه ایران در این میان کجاست؟

فهرست مطالب

برتری هوایی همچنان به عنوان یک عامل حیاتی و تعیین‌کننده در نبردهای نظامی امروزی محسوب می‌شود. سرنگونی چند فروند جنگنده پیشرفته اف 16 متعلق به پاکستان به وسیله جنگنده‌های Su-30MKIs و رافائل نیروی هوایی هند، یک بار دیگر قابلیت‌ها و توانمندی‌های هواپیماهای جنگنده را در صدر اخبار بین‌المللی قرار داد.

نگاهی به 10 جنگنده برتر جهان در سال 2025

از ویژگی‌های پنهانکاری و سرعت‌های مافوق صوت گرفته تا توانایی هدف‌گیری با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و سامانه‌های موشکی نسل آینده، جنگنده‌های کنونی، اوج پیشرفت‌های فناوری نظامی و مهارت‌های مهندسی را به نمایش می‌گذارند. در اینجا، ما 10 جنگنده برتر جهان در سال 2025 را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

Sukhoi Su-35S

جنگنده سوخو 35S به عنوان نقطه اوج فناوری جنگنده‌های غیرپنهان‌کار روسیه شناخته می‌شود و به دلیل عملکرد آیرودینامیکی چشمگیر خود، لقب Super Flanker را به دست آورده است. موتورهای AL-41F1S با نازل‌های متغیر جهت‌دهی رانش سه‌بعدی، هسته اصلی مانورپذیری بی‌نظیر سوخو 35S را تشکیل می‌دهند که به این جنگنده امکان انجام حرکاتی را می‌دهد که پیش از این غیرممکن تلقی می‌شد.

هر یک از این موتورها نیروی رانشی برابر با 32,000 پوند تولید می‌کنند و این هواپیما را قادر می‌سازند تا به حداکثر سرعت 2.25 ماخ (تقریباً 2,700 کیلومتر بر ساعت) دست یابد، ضمن آنکه پایداری خود را حتی در زوایای حمله بسیار بالا حفظ می‌کند.

رادار آرایه فازی پسیو Irbis-E این جنگنده قادر است اهدافی به اندازه یک جنگنده را در فاصله‌ای بالغ بر 400 کیلومتر شناسایی کند و 12 جایگاه حمل سلاح آن می‌تواند تا 8,000 کیلوگرم مهمات را حمل نماید. با حدود 100 فروند در حال خدمت در روسیه و چندین مشتری صادراتی، از جمله چین و مصر، این جنگنده 85 میلیون دلاری همچنان به عنوان یک عامل بازدارنده مقرون به صرفه و یک تهدید جدی برای طرح‌های جدیدتر باقی می‌ماند.

Eurofighter Typhoon

یوروفایتر تایفون، نمونه بارز مشارکت دفاعی میان کشورهای اروپایی به شمار می‌رود و با همکاری مشترک بریتانیا، آلمان، ایتالیا و اسپانیا طراحی و توسعه یافته است. بال‌های دلتا و پیکربندی کانارد این جنگنده، در کنار سامانه‌های کنترل پرواز الکترونیکی، چابکی بی‌نظیری را در تمامی گستره‌ی پروازی آن فراهم می‌آورد.

دو پیشرانه‌ی یوروجت EJ200، نسبت نیروی پیشران به وزن فراتر از 1:1 را برای این هواپیما تأمین می‌کنند که توانایی سوپرکروز را امکان‌پذیر می‌سازد. فناوری سنسور فیوژن این جنگنده، قادر به ادغام داده‌های راداری، سامانه‌های جستجو و ردیابی فروسرخ (IRST) و تجهیزات دفاعی در قالب یک تصویر تاکتیکی یکپارچه برای خلبان است.

بیشتر بخوانید

تایفون با بیش از 570 فروند که در سطح جهان به کار گرفته شده‌اند، شامل مشتریان صادراتی نظیر عربستان سعودی، کویت و قطر انعطاف‌پذیری خود را در عملیات‌های گوناگون، از ماموریت‌های گشت هوایی در منطقه‌ی بالتیک گرفته تا پروازهای رزمی بر فراز سوریه و لیبی، به اثبات رسانده است. با قیمت تقریبی 90 میلیون دلار برای هر فروند، تایفون به عنوان یک سرمایه‌گذاری چشمگیر در راستای استقلال دفاعی اروپا محسوب می‌گردد و احتمالاً با انجام به‌روزرسانی‌های مستمر، پس از سال 2040 نیز در خدمت باقی خواهد ماند.

Dassault Rafale

جنگنده رافائل محصول کشور فرانسه، در ساختار بدنه‌اش از مواد کامپوزیتی بهره می‌برد و این امر موجب کاهش وزن کلی و سطح مقطع راداری آن شده است. آرایش بال‌های دلتا شکل این جنگنده به همراه کاناردهای متصل نزدیک، قابلیت برخاست و فرود کوتاه بسیار چشمگیری را برای آن فراهم آورده است.

جنگنده رافائل که نیروی پیشران خود را از دو موتور اسنکما M88 با توان تولید نیروی 16,900 پوند با استفاده از پس‌سوز تأمین می‌کند، قادر است به سرعت 1.8 ماخ (معادل 2,222 کیلومتر در ساعت) دست یابد.

آنچه که رافائل را از سایرین متمایز می‌سازد، مجموعه یکپارچه جنگ الکترونیک پیشرفته آن تحت عنوان SPECTRA است که یکی از کارآمدترین سامانه‌های خودحفاظتی موجود در جهان را ارائه می‌دهد. این جنگنده با قیمت تقریبی 100 میلیون دلار، تعداد کل سفارش‌های آن به بیش از 500 فروند رسیده است.

Boeing F-15EX Eagle II

بوئینگ F-15EX ایگل II با بهره‌گیری از فناوری‌های مدرن شامل رادار APG-82 AESA، نمایشگرهای پیشرفته کابین خلبان، سامانه‌های کنترل پرواز دیجیتال و سیستم پیشرفته بقای اکتیو و پسیو هشدار عقاب (EPAWSS) که یک مجموعه پیچیده جنگ الکترونیک است و به طور چشمگیری توانایی بقا در برابر سامانه‌های دفاع هوایی مدرن را افزایش می‌دهد، مجهز شده است.

این جنگنده قدرتمند، با دو موتور Pratt & Whitney F100-PW-229 که هر کدام نیروی رانشی معادل 29,000 پوند تولید می‌کنند، قادر است به سرعت خیره‌کننده 2.5 ماخ (تقریباً 3,100 کیلومتر بر ساعت) دست یابد. شاید برجسته‌ترین ویژگی این جنگنده، ظرفیت حمل تسلیحات بی‌نظیر آن باشد که شامل توانایی حمل حداکثر 22 موشک هوا به هوا یا ترکیبی از مهمات هوا به زمین می‌شود.

نیروی هوایی ایالات متحده برنامه‌ریزی کرده است تا تعداد 144 فروند بوئینگ F-15EX ایگل II را با هزینه تقریبی 87 میلیون دلار به منظور جایگزینی با مدل‌های قدیمی‌تر F-15C/D خریداری کند.

Shenyang FC-31 Gyrfalcon

جنگنده پنهان‌کار شن‌یانگ FC-31 گایرفالکون که در گونه دریایی خود با نام جی-35 نیز شناخته می‌گردد، دومین طرح جنگنده رادارگریز کشور چین و نخستین هواپیمای نسل پنجم مبتنی بر ناو هواپیمابر آن محسوب می‌شود.

جنگنده FC-31 از یک پیکربندی معمول با دو پیشرانه و دم‌های عمودی مورب مشابه جنگنده اف 22 بهره می‌برد. این جنگنده به منظور حفظ خصوصیات رادارگریزی، دارای جایگاه‌های حمل تسلیحات داخلی بوده و در ساخت آن از مواد مرکب پیشرفته به منظور کاهش وزن و سطح مقطع راداری استفاده شده است.

این جنگنده از مشتقات موتورهای RD-93 ساخت روسیه (یا موتورهای WS-13 چینی) استفاده می‌کند و توانایی دستیابی به سرعت 1.8 ماخ (معادل 2,205 کیلومتر در ساعت) و همچنین قابلیت سوپرکروز را دارد. با برآورد هزینه تقریبی 70 میلیون دلار، اف‌سی-31/جی-35 نمایانگر کوشش راهبردی چین در جهت نوسازی ناوگان هوایی دریایی خویش است.

Sukhoi Su-57

آنچه جنگنده سوخو 57 روسیه را از دیگر طرح‌های پنهان‌کار غربی متمایز می‌سازد، تمرکز ویژه آن بر مفهومی به نام «پنهان‌کاری کارکردی» است که یک توازن هوشمندانه و دقیق میان میزان کم دیده شدن توسط رادار و توانایی‌های آیرودینامیکی چشمگیر آن ایجاد می‌کند.

پیکربندی بدنه این هواپیما شامل لبه‌های پیشین و پسین با طراحی بسیار دقیق، استفاده از مواد جاذب امواج رادار به منظور کاهش بازتاب راداری و همچنین جایگاه‌های داخلی برای حمل تسلیحات گوناگون است. پیشرانه‌های قدرتمند به کار رفته در Su-57 این امکان را می‌دهند که به سرعتی بالغ بر 2 ماخ (2,470 کیلومتر بر ساعت) دست یابد.

هزینه تخمینی برای هر فروند از این جنگنده بین 40 تا 50 میلیون دلار برآورد شده که در مقایسه با قیمت یک فروند اف 35 که تقریباً سه برابر این مبلغ است، نشان‌دهنده تلاش روسیه برای حفظ جایگاه و اهمیت نیروی هوایی خود در مواجهه با محدودیت‌های اقتصادی موجود است.

KAI KF-21 Boramae

ظهور جت جنگنده پیشرفته کای KF-21 بورامائه (که در زبان کره‌ای به معنای شاهین است)، نمایانگر تبدیل شدن کره جنوبی به یک کنشگر کلیدی و مهم در عرصه صنایع هوافضایی جهانی است.

KF-21 که نیروی پیشران خود را از دو موتور جنرال الکتریک F414 تأمین می‌کند، قادر است به سرعتی معادل 1.8 ماخ (تقریباً 2,200 کیلومتر در ساعت) دست یابد. آنچه که این جنگنده را به طور ویژه‌ای برجسته می‌کند، ارزش اقتصادی و کارایی آن است. این جنگنده با قیمتی حدود 74 میلیون دلار، توانایی‌هایی نزدیک به جنگنده‌های نسل پنجم را با بهای یک جنگنده نسل چهارم ارائه می‌دهد.

همچنین بخوانید

به‌کارگیری 120 فروند از این جنگنده‌ها در نیروی هوایی کره جنوبی تا سال 2032 و همچنین امکان صادرات آن به کشورهایی نظیر اندونزی، لهستان و چندین کشور واقع در جنوب شرق آسیا، نشان‌دهنده گسترش دسترسی به فناوری پیشرفته جنگنده‌های نظامی فراتر از انحصار قدرت‌های سنتی است.

Lockheed Martin F-22 Raptor

جنگنده لاکهید مارتین اف 22 رپتور، با گذشت نزدیک به دو دهه از آغاز به کارش، همچنان به عنوان یک استاندارد برتر در میان جت‌های جنگنده شناخته می‌شود.

این جنگنده با بهره‌گیری از دو موتور Pratt & Whitney F119 که دارای نازل‌های دو بعدی با قابلیت تغییر جهت رانش هستند، قادر است به سرعت 2.25 ماخ (2,410 کیلومتر بر ساعت) دست یابد و همچنین می‌تواند با سرعت 1.8 ماخ بدون نیاز به پس‌سوز به پرواز سوپرکروز بپردازد

علی‌رغم هزینه تولید 150 میلیون دلار و تولید محدود آن به تنها 195 فروند، اف 22 همچنان به عنوان پلتفرمی برای کسب برتری هوایی محسوب می‌شود. نقطه ضعف اصلی اف 22، طراحی قدیمی آن است، اما برنامه‌های نوسازی مستمر آن تا زمان جایگزینی با جنگنده نسل ششم NGAD ادامه خواهد یافت.

Chengdu J-20 Mighty Dragon

جنگنده چنگدو جی 20 ظهور چین را به عنوان یک بازیگر پیشرو در زمینه هوایی آشکار می‌سازد. این جنگنده برخلاف اف 22 و اف 35 که پنهان‌کاری همه‌جانبه را در راس اولویت‌های خود قرار داده‌اند، راهبرد گزینشی‌تری را در زمینه کاهش قابلیت ردیابی در پیش گرفته و بر پنهان‌کاری از زاویه جلویی تمرکز دارد.

جی 20 که در ابتدا از گونه‌های موتور AL-31 ساخت روسیه بهره می‌برد، در نسخه‌های جدیدتر خود به موتورهای بومی WS-10C مجهز شده و موتورهای پیشرفته WS-15 نیز به منظور دستیابی به قابلیت سوپرکروز پایدار در دست توسعه قرار دارند. این پیشرانه‌ها قادرند سرعت این جنگنده را به 2 ماخ (2,470 کیلومتر در ساعت) برسانند.

Lockheed Martin F-35 Lightning II

جنگنده لاکهید مارتین اف 35 لایتنینگ II نه تنها به خاطر توانایی‌های پیشرفته‌اش، بلکه به دلیل گستردگی بی‌نظیر در همکاری‌های بین‌المللی، به عنوان مهم‌ترین پروژه هواپیمای نظامی قرن بیست و یکم شناخته می‌شود.

اف 35 با بهره‌گیری از موتور Pratt & Whitney F135 که قدرتمندترین موتور جنگنده ساخته شده تا به امروز محسوب می‌شود، قادر به دستیابی به سرعت 1.6 ماخ (معادل 1,975 کیلومتر بر ساعت) است. اگرچه در ابتدا به دلیل هزینه 85 میلیون دلاری مورد انتقاد قرار گرفت، اما با گذشت زمان و افزایش تولید، قیمت‌ها به میزان چشمگیری کاهش یافت.

با تحویل بیش از هزار فروند از این جنگنده به 17 کشور جهان و برنامه‌ریزی برای تولید بیش از 3 هزار فروند دیگر، اف 35 به عنوان نمادی از یکپارچه‌سازی فناوری نسل پنجم در نیروی هوایی کشورهای غربی و هم‌پیمانان آن‌ها مطرح است.

و در آخر باید بگوییم که متاسفانه جنگنده‌های حاضر در ایران، در لیست 10 جنگنده برتر جهان در سال 2025 نیستند و امیدواریم به‌زودی شاهد جنگنده‌های پیشرفته در نیروی هوایی کشور باشیم.

منبع خبر