چرا فیل‌ها «گوش‌های 2 متری» دارند؟
فرادید| فیل‌ها هوش بالا، رفتار پیچیده اجتماعی، حافظه قوی و جثه‌ی بزرگی دارند، از جمله گوش‌های بزرگ. گوش‌های فیل آفریقایی می‌توانند تا ۲ متر طول و ۱.۲ متر عرض داشته باشند، در حالی که گوش‌های فیل آسیایی کمی کوچکتر و گردتر هستند.
به گزارش فرادید، این اندازه نزدیک به ۱۷٪ از طول بدن آن‌هاست. بنابراین آن‌ها بزرگ‌ترین گوش‌ها را میان جانوران دارند، اما در قیاس با اندازه بدن، بزرگ‌ترین گوش‌ها را ندارند. این عنوان به موش دوپای گوش‌دراز تعلق دارد. با این حال، داشتن حدود ۱.۸ متر گوش برای فیل همچنان شگفت‌انگیز است!
موش دوپای گوش‌دراز (Euchoreutes naso)
کارشناسان گفته‌اند دلیل عملی بزرگ بودن گوش فیل‌ها، خنک نگه‌داشتن بدن آن‌هاست. حیوانی به این بزرگی به‌ویژه در دشت‌های گرم، گرمای زیادی تولید می‌کند، اما فیل‌ها برخلاف ما انسان‌ها عرق نمی‌کنند. فیل‌ها موی بدن کمی دارند و مجهز به دستگاه‌های خنک‌کننده عالی هستند: همان گوش‌های بزرگِ پر از رگ‌های خونی که به تنظیم دمای بدن‌شان کمک می‌کنند.
وقتی فیل خیلی احساس گرما کند، می‌تواند خون را به گوش‌هایش بفرستد و سپس آن‌ها را تکان دهد. پوست گوش فیل‌ها بسیار نازک است (تنها چند میلی‌متر) و رگ‌های خونی درون آن‌ها بسیار بزرگ هستند، به‌قدری که فیل می‌تواند هر زمان تا ۲۰٪ از حجم خونش را با همین رگ‌ها در گوش‌هایش به گردش درآورد.
هر قدر گوش بزرگ‌تر باشد، سطح بیشتری برای دفع گرما دارد. از آن‌جا که خون جاری در رگ‌های گوش گرم‌تر از هوای اطراف است، گرما به فضای اطراف منتشر می‌شود و خون خنک دوباره وارد بدن شده و دمای کلی بدن را کاهش می‌دهد. فیل‌ها بسته به دمای محیط می‌توانند رگ‌های خونی‌شان را منبسط یا منقبض کنند تا گرما را بیشتر یا کمتر دفع کنند.
سوابق فسیلی هم از این موضوع پشتیبانی می‌کنند. ماموت‌ها، خویشاوندان فیل‌های امروزی، ابتدا در آفریقا تکامل یافتند. اما وقتی به نواحی سردتر مهاجرت کردند، اندازه گوش‌هایشان به‌تدریج کوچکتر شد. ما از ماموت‌های پشمالوی مومیایی‌شده در سیبری می‌دانیم که گوش‌های بسیار کوچکی نسبت به فیل‌های آفریقایی ساوانا دارند. خز داشتن برای آن‌ها مهمتر بود و دلیلش این بود که به کمک خز گرمای بدن‌شان را حفظ کنند.
گوش‌های بزرگ فیل‌ها تنها برای خنک شدن نیست. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند فیل‌ها از گوش‌های خود برای جمع‌آوری و هدایت امواج صوتی استفاده می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند صداهای فرکانس پایین را بهتر بشنوند. فیل‌ها همچنین می‌توانند لرزش‌های فرکانس پایین را از راه پاهایشان تشخیص دهند؛ پاهایی که دارای گیرنده‌هایی به نام «جسم پاچینی» هستند که این لرزش‌ها را به بدن منتقل می‌کنند. ترکیب این گیرنده‌ها با استخوان‌های بزرگ گوش به فیل‌ها امکان می‌دهد از ده‌ها کیلومتر دورتر با هم ارتباط برقرار کنند.
گوش‌های بزرگ ابزار مهمی برای ارتباط اجتماعی میان فیل‌ها نیز هستند. فیل‌ها نمی‌توانند با تکان دادن دست‌ها علامت بدهند، پس باید به روش‌های دیگر ارتباط برقرار کنند! برای نمونه، فیل‌های آماده حمله، گوش‌هایشان را جلو می‌آورند و آن‌ها را به سرعت تکان می‌دهند تا بزرگ‌تر به نظر برسند. این نشانه عصبانیت شدید فیل است. اینجاست که باید دنده عقب بگیرید یا فوری منطقه را ترک کنید.
مترجم: زهرا ذوالقدر
