تاثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار معامله گران بازار / فشار اجتماعی باعث رفتار توده‌وار و نوسانات غیرمنطقی در بازارها می‌شود
شبکه های اجتماعی، شمشیری دو لبه در بازار سرمایه ایران هستند. از یک سو، پلتفرم‌هایی مانند تلگرام، اینستاگرام و ایکس با انتشار سریع اخبار و تحلیل‌ها، سرمایه‌گذاران خرد را به قلب بازار متصل می‌کنند و آگاهی معامله‌گران بازار را بالا می‌برند و از سوی دیگر، این سرعت، بستری برای ایجاد شایعات و اطلاعات نادرست فراهم کرده که با یک پست یا پیام، موجی از خرید و فروش کاذب به راه می‌اندازد. امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «وقتی بازار از کارایی لازم برخوردار نیست و مرجعیت خبری در بسیاری از اخبار وجود ندارد، بازار به سمت دیدگاه میانگین اجتماعی جلب می‌شود.»
به گزارش تجارت نیوز، شبکه های اجتماعی در ایران به ابزاری قدرتمند برای تبادل اطلاعات و تاثیرگذاری بر بازار سرمایه تبدیل شده‌اند. این پلتفرم‌ها، از تلگرام و اینستاگرام گرفته تا ایکس، با سرعت بالای انتشار اخبار و تحلیل‌ها، رفتار سرمایه‌گذاران خرد را شکل می‌دهند. اما این سرعت اغلب با شایعات و اطلاعات نادرست همراه است که به دلیل حساسیت بورس ایران به اخبار و حضور گسترده سرمایه‌گذاران کم‌تجربه، تاثیرات عمیقی دارد.
شایعات، مانند اخبار غیرواقعی درباره قراردادهای شرکت‌ها یا تغییرات کلان اقتصادی، می‌توانند موجی از خرید یا فروش کاذب ایجاد کنند و به نوسانات غیرمنطقی قیمت‌ها منجر شوند. این موضوع رفتار توده‌وار را تقویت می‌کند، جایی که معامله‌گران بازار بدون تحلیل، تحت تاثیر جو روانی شبکه‌های اجتماعی تصمیم می‌گیرند. نتیجه، اغلب زیان‌های سنگین برای افرادی است که به شایعات اعتماد کرده‌اند.
با این حال، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مثبت هم باشند؛ کانال‌های معتبر با ارائه تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال، به آموزش و آگاهی کمک می‌کنند. اما تمایز بین محتوای قابل اعتماد و شایعه برای بسیاری دشوار است. این چالش، اعتماد به بازار را تضعیف می‌کند و می‌تواند سرمایه‌گذاران را از بورس دور کند.
رفتار معامله‌گران بازار عمدتاً از اخبار، شایعات و فشارهای اجتماعی اثر می‌گیرد
امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به تحلیل رفتار بازار سرمایه ایران و نقش عوامل رفتاری و اجتماعی در آن پرداخت و تاکید کرد: «بازار ایران به‌شدت تحت تاثیر رفتارهای مالی قرار دارد و بیشتر از اخبار و شایعات تاثیر می‌پذیرد.»
او با اشاره به ویژگی‌های بازار سرمایه ایران توضیح داد: «بازار ما به‌شدت تحت تاثیر مالی رفتاری است. رفتار معامله‌گران بازار عمدتاً از اخبار، شایعات و فشارهای اجتماعی اثر می‌گیرد تا تحلیل‌های بنیادی یا تکنیکال. این موضوع باعث شده است که تصمیم‌گیری‌ها در بازار اغلب احساسی و مبتنی بر دیدگاه‌های میانگین جامعه باشد.»
این کارشناس بازار سرمایه افزود: «یکی از مشکلات اصلی بازار ما، نبود مرجعیت خبری معتبر است؛ وقتی منابع خبری قابل اعتماد و شفاف در دسترس نباشد، سرمایه‌گذاران به شایعات و اخبار غیررسمی روی می‌آورند. این امر باعث می‌شود بازار به‌سرعت تحت تاثیر موج‌های روانی و هیجانی قرار گیرد.»
فشار اجتماعی رفتار توده‌وار را تقویت می‌کند
امیرباقری با استناد به تجربیات گذشته بازار تاکید کرد: «فشار اجتماعی نقش مهمی در شکل‌گیری رفتار سرمایه‌گذاران دارد. نمونه بارز این موضوع را می‌توان در فازهای پیش‌خرید و پیش‌فروش سهام در بسیاری از صنایع و دوره‌های مختلف مشاهده کرد. سرمایه‌گذاران اغلب به‌جای تحلیل مستقل، از رفتار جمعی پیروی می‌کنند که این امر به تشدید نوسانات بازار منجر می‌شود».
او در پایان خاطرنشان کرد: «تا زمانی که بازار ما از کارایی لازم برخوردار نباشد و زیرساخت‌های اطلاعاتی و خبری بهبود نیابد، وابستگی به دیدگاه‌های اجتماعی و شایعات ادامه خواهد داشت. برای توسعه بازار سرمایه، نیاز به تقویت شفافیت، آموزش سرمایه‌گذاران و ایجاد منابع خبری معتبر داریم.»
گزارش‌های بیشتر را در صفحه بازار سرمایه بخوانید.
