عکس؛ اتاق‌های نه‌چندان تمیز ناسا؛ کشف ۲۶ گونه میکروبی جدید در تأسیسات آماده‌سازی فضاپیما
همان‌طور که می‌گویند، حیات همیشه حتی در استریل‌ترین نقاط زمین، راه خود را پیدا می‌کند. دانشمندان آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) در جنوب کالیفرنیا، همراه با پژوهشگرانی از هند و عربستان سعودی، ۲۶ گونه باکتریایی جدید را در اتاق‌های تمیز مورد استفاده برای آماده‌سازی سطح‌نشین فینیکس ناسا که در اوت ۲۰۰۷ به مریخ پرتاب شد، کشف کرده‌اند.
اتاق‌های تمیز محیط‌هایی هستند که با دقت و شدت زیاد ضدعفونی و کنترل می‌شوند تا از ورود میکروارگانیسم‌ها به فضا جلوگیری شود؛ اما برخی از میکروب‌ها که با عنوان اکستریموفیل (شدیددوست) شناخته می‌شوند، چه در خلأ فضا چه در دهانه‌های آتشفشانی زیرآب، چه در اتاق‌های تمیز ناسا مقاومت شگفت‌انگیزی در برابر شرایط نامساعد از خود نشان می‌دهند.
الکساندر روزادو، پژوهشگر دانشگاه علوم و فناوری ملک عبدالله (KAUST) در عربستان سعودی و یکی از اعضای تیم پژوهشی در بیانیه‌ای اعلام کرد:
پژوهش ما با هدف درک خطر انتقال اکستریموفیل‌ها (ریزاندامگان مقاوم به شرایط سخت) در مأموریت‌های فضایی و شناسایی میکروارگانیسم‌هایی که ممکن است شرایط سخت فضا را تحمل کنند، انجام شد. این تلاش برای نظارت بر خطر آلودگی میکروبی و محافظت در برابر استقرار ناخواسته‌ی میکروب‌ها در سیارات مورد اکتشاف، بسیار حیاتی است.
میکروب‌های مقاوم همچنین ممکن است اطلاعاتی را ارائه دهند که می‌تواند برای حیات زمینی سودمند باشد. دانشمندان تحقیقات ژنتیکی را روی نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از تأسیسات سرویس‌دهی محموله‌های خطرناک در مرکز فضایی کندی ناسا، انجام دادند. این مرکز یکی از آخرین توقفگاه‌های فضاپیمای فینیکس پیش از پرتاب از پایگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال (که در آن زمان با پایگاه نیروی هوایی شناخته می‌شد)، بود.
پژوهشگران در تحقیق خود ۵۳ سویه باکتریایی را شناسایی کردند که به نظر می‌رسید متعلق به ۲۶ گونه‌ی کاملاً جدید هستند. سپس دانشمندان ژنوم این اکستریموفیل‌های تازه کشف‌شده را بررسی کردند تا سرنخ‌هایی درباره علت مقاومت فوق‌العاده بالای آن‌ها پیدا کنند. به گفته‌ی پژوهشگرها، کلید این مقاومت ممکن است در ژن‌های مرتبط با ترمیم DNA، سم‌زدایی از مواد مضر و افزایش متابولیسم نهفته باشد.
جونیا شولتز، پژوهشگر پسادکترا در دانشگاه KAUST می‌گوید: «ژن‌هایی که در این گونه‌های باکتریایی تازه کشف‌شده شناسایی شده‌اند، می‌توانند برای کاربردهای گوناگون در پزشکی، نگهداری مواد غذایی و دیگر صنایع، مهندسی شوند.»
البته پژوهش جدید به ناسا کمک خواهد کرد تا پروتکل‌های اتاق تمیز خود را بهبود ببخشد و خطر آلودگی زیستی در مأموریت‌های آینده را به حداقل برساند.کاستوری ونکاتسواران، دانشمند بازنشسته‌ی JPL و نویسنده‌ی اصلی پژوهش می‌گوید:
ما در کنار هم رازهای میکروب‌هایی را کشف می‌کنیم که در برابر شرایط بسیار سخت فضا مقاومت می‌کنند؛ ارگانیسم‌هایی که پتانسیل تحول در علوم زیستی، مهندسی زیستی و اکتشافات میان‌سیاره‌ای را دارند.
مطالعه ۱۲ مه ۲۰۲۵ در ژورنال میکروبیوم منتشر شد.
