شاید باور نکنید اما قهوه بدون کافئین هم شما را بیدار نگه می‌دارد
ارسال شده توسط: علیرضا نوریان 11 خرداد 1404 ساعت 19:34
شاید عجیب به نظر برسد، اما قهوه بدون کافئین هم می‌تواند شما را هوشیار و بیدار نگه دارد. تحقیقات جدید نشان می‌دهند که تاثیر روانی نوشیدن قهوه بدون کافئین، در افزایش هوشیاری نقش مهمی دارد.
هیچ چیز مانند یک فنجان داغ از نوشیدنی کافئین‌دار نمی‌تواند صبح را برایتان آغاز کند، اما برای افرادی که به نوشیدن مداوم قهوه عادت دارند، نوع بدون کافئین آن نیز ممکن است همان تأثیر را داشته باشد.
اگرچه چنین ادعایی غیرمعمول به نظر می‌رسد، اما این همان نتیجه‌ای است که پژوهشگران دانشگاه اسلوونی و هلند در یک تحقیق تازه به دست آوردند که در آن تأثیر قهوه با کافئین و بدون آن بر مغز و بدن بررسی شده است.
دانشمندان درباره تاثیر قهوه بدون کافئین چه می‌گویند؟
هر روز بیش از دو میلیارد فنجان قهوه در جهان مصرف می‌شود و آثار فیزیولوژیکی کافئین به‌خوبی شناخته شده‌اند. با این حال، برای افرادی که به دلیل اختلالات خواب یا اضطراب در پی کاهش مصرف این ماده هستند، نوشیدنی بدون کافئین ممکن است انتخابی بهتر از آن چیزی باشد که تاکنون تصور می‌شد.
طبق جدیدترین اخبار علم و دانش، محققان در پژوهشی که به‌تازگی انجام شده، ادعا کرده‌اند که:
انتظارات ذهنی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در این زمینه داشته باشند. افرادی که انتظار دریافت کافئین را دارند، صرف‌نظر از اینکه ماده مصرفی واقعاً حاوی کافئین باشد یا خیر، اغلب بهبودهایی مشابه در عملکرد شناختی و رفتاری از خود نشان می‌دهند.
برای بررسی دقیق‌تر این پدیده، پژوهشگران 20 دانشجوی سالم دانشگاهی را که به‌طور منظم قهوه مصرف می‌کردند و به‌طور متوسط روزانه بین یک تا سه فنجان می‌نوشیدند، انتخاب کردند. قبل از شروع آزمایش، این افراد حداقل به مدت 7 ساعت خوابیده بودند و 8 تا 11 ساعت پیش از آزمایش هیچ قهوه‌ای نخورده بودند و 2 ساعت قبل از آزمایش چیزی نخورده بودند.
پس از ورود به آزمایش، اندازه‌گیری‌های اولیه الکتروانسفالوگرام (EEG) و شاخص‌های قلبی‌عروقی در حالت استراحت انجام شد. سپس شرکت‌کنندگان در یک آزمون ریاضی ذهنی برای ارزیابی توانایی‌های شناختی و همچنین یک آزمون شنوایی برای سنجش سرعت واکنش شرکت کردند.
بیشتر بخوانید
پس از این مرحله، افراد به دو گروه تقسیم شدند: گروه دریافت‌کننده قهوه بدون کافئین به‌عنوان دارونما و گروهی که همان نوع قهوه را به همراه 6 میلی‌گرم پودر کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت کردند.
پس از نوشیدن قهوه، شرکت‌کنندگان به مدت 30 دقیقه در حالت استراحت قرار گرفتند و سپس بار دیگر سنجش‌های قلبی، EEG و آزمون‌های شناختی برای آنان تکرار شد. در حالی که پاسخ‌های فیزیولوژیکی و عملکرد شناختی شرکت‌کنندگان پس از مصرف قهوه دچار تغییراتی شد، تفاوت‌های چشمگیری بین گروه دارای کافئین و گروه دارونما در این تغییرات مشاهده نگردید.
در آزمون ریاضی ذهنی، هیچ‌کدام از گروه‌ها بهبود قابل‌توجهی در عملکرد خود نشان ندادند. با این حال، در آزمون شنوایی، نوشیدن قهوه، صرف‌نظر از وجود یا عدم وجود کافئین، منجر به کاهش چشمگیر زمان واکنش شد. گرچه این کاهش تنها در گروه مصرف‌کننده کافئین از لحاظ آماری معنادار بود، یافته‌ها حاکی از آن است که تأثیر دارونما نیز می‌تواند قابل‌ملاحظه باشد.
محققان می‌گویند:
در تحقیقات قبلی این مسئله گزارش نشده بود. این ممکن است ناشی از تأثیر انتظارات ذهنی ناشی از عادت به مصرف قهوه باشد. در واقع، در مطالعات گذشته نشان داده شده که افراد عادت‌کرده به نوشیدن قهوه، با تنها بوییدن آن، کاهش در زمان واکنش را تجربه می‌کنند.
داده‌های EEG نیز نشان داد که امواج مغزی خاص مرتبط با پردازش شناختی در هنگام انجام آزمون شنوایی پس از نوشیدن قهوه افزایش یافت، اگرچه این افزایش تنها در گروه دریافت‌کننده کافئین از نظر آماری معنی‌دار بود. هر دو گروه افزایش قابل‌توجهی در فشار خون و کاهش در ضربان قلب تجربه کردند که این پاسخ‌ها در میان مصرف‌کنندگان دائمی قهوه متداول هستند. پژوهشگران انتظار نداشتند که تأثیرات قلبی‌عروقی در دو گروه تا این اندازه مشابه باشد.
نتیجه‌گیری
مجموع این نتایج نشان می‌دهد که کافئین تنها عامل مؤثر در بیدار ماندن صبحگاهی نیست، بلکه انتظار ذهنی و آیین روزمره نوشیدن قهوه نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. نویسندگان نتیجه‌گیری کردند: «محرک‌هایی که شباهت زیادی به قهوه دارند، می‌توانند پاسخ‌های شناختی و فیزیولوژیکی مشابه قهوه واقعی ایجاد کنند.»
این یافته‌ها نشان می‌دهند که مصرف‌کنندگان دائمی قهوه، به نوشیدنی‌هایی که از نظر ظاهری مانند قهوه هستند، صرف‌نظر از وجود کافئین، واکنش نشان می‌دهند.
این تحقیق در مجله Heliyon منتشر شده است.
