دانشمندان بهترین زمان رفتن به سرویس بهداشتی در روز را اعلام کردند
ارسال شده توسط: پریسا فولادی 13 خرداد 1404 ساعت 14:53
آیا برای رفتن به سرویس بهداشتی برنامه منظمی ندارید؟ با دلایل علمی بهترین زمان برای این کار و عواملی که نظم شما را مختل می‌کنند آشنا شوید.
فهرست مطالب
صحبت کردن درباره رفتن به سرویس بهداشتی شاید برای بسیاری خوشایند نباشد، اما این فرآیند طبیعی بدن یکی از مهم‌ترین پنجره‌ها به سوی سلامتی ماست. عادات ما در این زمینه می‌تواند اطلاعات زیادی درباره میزان فیبر و آب مصرفی، استرس و حتی وجود بیماری‌های احتمالی به ما بدهد. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که بهترین زمان برای این کار در طول روز چه ساعتی است؟
بهترین زمان برای رفتن به سرویس بهداشتی
گرچه شاید انتظار یک پاسخ مشخص را داشته باشید، اما متخصصان گوارش معتقدند که «بهترین» زمان واحدی برای همه وجود ندارد. دکتر ویل بولسویچ، متخصص این حوزه توضیح می‌دهد که کلید اصلی نه در ساعت دقیق، بلکه در نظم و تداوم است. او تأکید دارد که بدن ما با ریتم طبیعی شب و روز هماهنگ است و حفظ این ریتم برای سلامت دستگاه گوارش نقشی حیاتی ایفا می‌کند.
با وجود این دکتر کنت براون نظر دیگری دارد و معتقد است که صبح، بلافاصله پس از بیدار شدن بهترین و ایده‌آل‌ترین زمان برای اکثر مردم است.
هماهنگی بدن با طبیعت
اما چرا صبح‌ها برای دستشویی رفتن زمان بهتری است؟ علم برای این موضوع سه توضیح اصلی ارائه می‌دهد:
ریتم شبانه‌روزی بدن (سیرکادین)
بدن ما یک ساعت داخلی ۲۴ ساعته دارد که فرآیندهای مختلف از جمله هضم را تنظیم می‌کند. روده بزرگ در طول روز فعال‌تر است و اوج فعالیت آن در ساعات اولیه صبح رخ می‌دهد. همزمان، سطح هورمون کورتیزول در بدن به طور طبیعی بالا می‌رود که این هورمون نیز به تحریک حرکات روده کمک می‌کند.
ناشتا بودن در طول شب
در طول خواب، دستگاه گوارش ما نسبتا غیرفعال است و به روده بزرگ اجازه می‌دهد تا مواد زائد را جمع‌آوری کند. به همین دلیل است که معمولا شب‌ها برای رفتن به سرویس بهداشتی از خواب بیدار نمی‌شویم. با بیدار شدن در صبح، فعالیت روده‌ها از سر گرفته می‌شود و این زمان را به فرصتی عالی برای رفتن به دستشویی تبدیل می‌کند.
بیشتر بخوانید
فعال شدن رفلکس گاستروکولیک
پس از خوردن یا نوشیدن، معده کشیده شده و یک پاسخ فیزیولوژیک به نام «رفلکس گاستروکولیک» را فعال می‌کند. این رفلکس باعث انقباض روده بزرگ و حرکت محتویات آن به سمت جلو می‌شود. این واکنش در ساعات صبح، به خصوص پس از نوشیدن اولین لیوان آب و خوردن صبحانه (مخصوصا صبحانه سرشار از فیبر)، در قوی‌ترین حالت خود قرار دارد.
چه عواملی نظم گوارش شما را به هم می‌ریزند؟
علاوه بر ریتم طبیعی بدن، عوامل متعدد دیگری نیز می‌توانند بر نظم و زمان رفتن شما به سرویس بهداشتی تأثیر بگذارند.
تاثیرات سفر بر گوارش
سفر کردن به دلایل مختلفی می‌تواند نظم دستگاه گوارش را مختل کند و به همین دلیل یک چالش رایج محسوب می‌شود. عواملی چون تغییر ساعت خواب و بیداری، تغییر در نوع غذا و آب، اضطراب سفر و کاهش فعالیت فیزیکی همگی دست به دست هم داده و دستشویی رفتن را دشوار می‌سازند.
استرس و اضطراب
استرس به طور مستقیم بر محور مغز-روده تأثیر می‌گذارد. در برخی افراد، استرس با افزایش انقباضات روده باعث اسهال می‌شود و در برخی دیگر با کاهش حرکات روده به یبوست منجر می‌گردد. واکنش بدن شما به استرس کاملا به فیزیولوژی و هورمون‌هایتان بستگی دارد.
شرایط پزشکی خاص
بیماری‌هایی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری‌های التهابی روده (کرون و کولیت)، بیماری سلیاک، کم‌کاری تیروئید، دیابت و اختلالات عصبی (مانند پارکینسون) همگی می‌توانند بر نظم و فرکانس حرکات روده تاثیر بگذارند.
مصرف برخی داروها
داروهای بدون نسخه مانند ملین‌ها برای افزایش حرکات روده طراحی شده‌اند. در مقابل برخی داروهای تجویزی مانند داروهای ضدافسردگی و مسکن‌های اپیوئیدی (مخدر) می‌توانند با کند کردن فعالیت روده باعث یبوست شوند.
بارداری
در دوران بارداری فشار ناشی از رشد جنین بر روی رکتوم و همچنین تغییرات هورمونی (افزایش پروژسترون) که باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش می‌شود، همگی می‌توانند حرکات روده را مختل کرده و منجر به یبوست شوند.
افزایش سن
با بالا رفتن سن دستگاه گوارش به طور طبیعی کندتر می‌شود. کاهش فعالیت بدنی، ضعیف شدن عضلات روده و رکتوم و کاهش حساسیت اعصاب در این ناحیه همگی عواملی هستند که می‌توانند با افزایش سن خطر یبوست را افزایش دهند.
چگونه یک برنامه منظم برای رفتن به سرویس بهداشتی داشته باشیم؟
اگر برنامه منظمی ندارید، نگران نباشید. با چند راهکار ساده می‌توانید یک روتین سالم برای خود داشته باشید.
۱. عادات صبحگاهی ثابت ایجاد کنید. هر روز در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. نوشیدن یک فنجان قهوه یا آب ولرم و خوردن یک صبحانه سرشار از فیبر می‌تواند به تحریک حرکات روده کمک کند.
۲. یک شرطی‌سازی مثبت برای بدن ایجاد کنید. برای تنظیم ساعت بدن هر روز صبح پس از صرف صبحانه پنج دقیقه را در سرویس بهداشتی سپری کنید؛ حتی اگر میلی به این کار ندارید. بدون هیچ فشاری، فقط به بدن خود فرصت دهید. تکرار مداوم این الگو طی چند روز یک سیگنال قوی به بدن شما ارسال کرده و آن را با این زمان‌بندی جدید تطبیق می‌دهد.
۳. آب کافی بنوشید و فیبر مصرف کنید. مصرف کافی آب و غذاهای حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به نرم شدن مدفوع و عبور راحت‌تر آن کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید
۴. فعالیت بدنی منظم داشته باشید. ورزش به طور مستقیم حرکات روده شما را تحریک کرده و به نظم آن کمک می‌کند. برای رسیدن به این هدف، برنامه خود را طوری تنظیم کنید که در بیشتر روزهای هفته، حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط داشته باشید.
اگرچه صبح بهترین زمان برای رفتن به سرویس بهداشتی است، اما مهم‌ترین نکته داشتن یک برنامه منظم و بدون استرس است که با سبک زندگی شما هماهنگ باشد. به بدن خود گوش دهید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر ناگهانی و مداوم در عادات خود، حتما با یک پزشک مشورت کنید.
