مردمان مرموزی که 6 هزار سال قبل وارد آمریکا شدند اما اثری از آن‌ها باقی نماند
فرادید| پژوهشی جدید نشان داده که نخستین انسان‌هایی که قدم به آمریکای جنوبی گذاشتند، به گروهی ناشناخته از شکارچی-گردآورندگان وابسته بودند که بعدها بی‌هیچ نشانی ناپدید شدند. این جمعیت اسرارآمیز حدود ۶۰۰۰ سال پیش از راه پل زمینی میان آمریکای مرکزی و شمال کلمبیا وارد منطقه شدند، اما هیچ پیوندی با جوامع شناخته‌شده آمریکای جنوبی در دو هزار سال گذشته ندارند.
به گزارش فرادید، آندریا کاساس-وارگاس، از نویسندگان این پژوهش تازه، در بیانیه‌ای توضیح داده: «این‌که هیچ نشانی از ژن‌های این جمعیت آغازین باقی نمانده، به‌ویژه در آمریکای جنوبی، پدیده‌ای غیرعادی است.» پژوهشگران با تجزیه و تحلیل دی‌ان‌ای وابسته به ۲۱ انسان باستانی از فلات بوگوتا که قدمت آن‌ها بین ۶۰۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش تخمین زده شده، توانستند وجود این گروه پیش‌کلمبی در مکان مرتفعی به نام چکوآ را شناسایی کنند.
کیم-لوئیس کرِتِک، نویسنده نخست مقاله گفته: «نتایج ما نشان می‌دهد مردم چکوآ از نخستین جمعیتی ریشه گرفته‌اند که خیلی زود در سراسر آمریکای جنوبی گسترش یافت و تنوع پیدا کرد.» پس از آن‌که روشن شد این گروه با جمعیت‌های شمال آمریکا مانند فرهنگ‌های کلُویس یا فرهنگ‌های جزیره کانال کالیفرنیا ارتباطی ندارد، پژوهشگران نتیجه گرفتند این بقایای ۶۰۰۰ ساله وابسته به تبار بومیان آمریکای جنوبی بوده‌اند که آغازگر نخستین مهاجرت انسان‌ها از آمریکای مرکزی به جنوبی بودند.
با این حال، هیچ نشان ژنتیکی از این جمعیت اولیه در ژنوم‌های بعد از ۲۰۰۰ سال پیش یافت نشد و هیچ نشانی از آن‌ها میان گروه‌های بومی کنونی نیز مشاهده نمی‌شود. کرتک در این باره گفته: «ما نتوانستیم هیچ‌کدام از نوادگان این شکارچی-گردآورندگان اولیه‌ی فلات‌های بلند کلمبیا را بیابیم، این ژن‌ها منتقل نشده‌اند، یعنی در ناحیه بوگوتا، جمعیت انسانی به‌شکل کامل جایگزین شده است.»
دلیل دقیق ناپدید شدن این جمعیت باستانی روشن نیست، هرچند ناپدید شدن آن‌ها با پدیدارشدن نوع جدیدی از سفالگری به نام «سبک سفالگری هررا» که حدود ۳۰۰۰ سال پیش پدید آمد، هم‌زمان بوده است. بر خلاف شکارچی-گردآورندگانِ تازه کشف‌شده، گروه‌های وابسته به فرهنگ هررا به احتمال زیاد به کشاورزی به‌ویژه کشت ذرت می‌پرداختند و بعدها زمینه‌ساز پدیدار شدن فرهنگ جدیدی به نام مویسکا شدند.
پیوستگی ژنتیکی و فرهنگی میان جمعیت‌های باستانی هررا و مویسکا با بومیان امروزی آمریکای جنوبی به‌خوبی مستند شده است. برای نمونه، زبان‌های چیبچایی که این فرهنگ‌ها به قاره وارد کردند، هنوز در بخش‌هایی از شمال کلمبیا رایج هستند.
بنابراین، پژوهش جدید نشان می‌دهد گسترش کشت ذرت و سفالگری در سراسر آمریکای جنوبی نه از راه انتشار فرهنگی، بلکه با جابجایی جمعیتی انجام شده است. به بیان دیگر، موج دوم مهاجرت به آمریکای جنوبی، جمعیت‌های پیشین این منطقه را به‌کل جایگزین کرد، نه این‌که آن‌ها را در خود جذب کند.
این مطالعه در نشریه Science Advances منتشر شده است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
