آیا هند و پاکستان به سمت جنگ هسته ای پیش می‌روند؟
ارسال شده توسط: معین کریمی 15 خرداد 1404 ساعت 19:21
بحران اخیر هند و پاکستان در سال ۲۰۲۵ نشان داد که هر لحظه احتمال آغاز یک جنگ هسته ای وسیع در سطح جهان وجود دارد. ایا این جنگ از آسیا آغاز می‌شود؟
بحران اخیر میان هند و پاکستان در آوریل و می ۲۰۲۵ که پس از حمله تروریستی و حملات متقابل به آتش‌بس انجامید، نشان داد که جنگ هسته ای عمدتا برای بازدارندگی کشورهای هسته‌ای دیگر از استفاده از سلاح‌های هسته‌ای خود عمل می‌کند.
این دو کشور در واقع آزمایشگاه زنده بشریت برای درگیری‌های هسته‌ای آینده محسوب می‌شوند. رفتار آنها اطلاعات ارزشمندی درباره دینامیک کشورهای مسلح به سلاح هسته‌ای در دنیای مدرن ارائه می‌دهد. اگر کشوری بخواهد به سمت هولوکاست هسته‌ای قدم بردارد، بهترین راه این است که فرض کند چنین فاجعه‌ای هرگز رخ نخواهد داد.
درس‌های بحران کشمیر ۲۰۲۵
حمله تروریستی بی‌رحمانه در نزدیکی پهلگام در ایالت جامو و کشمیر هند که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر از توریست‌ها و غیرنظامیان شد، باید به خشونت بی‌حد و حصر منجر می‌شد. این حادثه «هفتم اکتبر هند» نامیده شد، زیرا بیست و شش نفر بی‌گناه مانند گاو کشتار شدند.
پس از این حمله تروریستی، دو طرف ابتدا کلمات و سپس گلوله رد و بدل کردند. اما از همان ابتدا، هر دو دشمن کمپین‌های خود را تلافی‌جویانه، دفاعی و متناسب توصیف کردند. هیچ یک از طرفین قصد تشدید برای کاهش تنش را نشان ندادند که اغلب به عنوان توجیهی برای استفاده اول از سلاح‌های هسته‌ای مطرح می‌شود.
دلیل خوبی برای این امر وجود دارد: جنگ هسته ای «تشدید برای کاهش تنش» در واقع یک تئوری است، نه یک تاکتیک عملی. این روش هرگز در دنیای واقعی آزمایش نشده است. ایده استفاده از چند بمب هسته‌ای برای ترساندن دشمن مثل روشن کردن آتش در کارخانه آتش‌بازی است.
بیشتر بخوانید
محدودیت‌های عملی سلاح‌های هسته‌ای
حتی سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی نیز در جنگ واقعی چندان مفید نیستند. آنها عوارض جانبی مخربی دارند که بر هر دو طرف تأثیر می‌گذارند. امروزه سلاح‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند ویرانی دوربرد، دقیق و قابل توجهی بدون انفجار هسته‌ای ایجاد کنند.
هر دو کشور هند و پاکستان دارای تسلیحات پیشرفته‌ای هستند که کاملا قادر به تنبیه یکدیگر بدون استفاده از سلاح هسته‌ای هستند. آنها در واقع این موضوع را در طول بحران نشان دادند. زرادخانه‌های هند و پاکستان بسیار فراتر از نقطه‌ای هستند که جنگ هسته ای پیشگیرانه موفقیت تضمین‌شده‌ای داشته باشد.
راهکارهای تقویت ثبات هسته‌ای
ثبات هسته‌ای واقعی نه از خود بمب‌ها، بلکه از بازدارندگی متعارف قوی، ترکیب مناسب حمله و دفاع، تلاش‌های جدی عدم اشاعه و رسیدگی به مسائل ژئوپلیتیک زیربنایی مانند تروریسم حمایت‌شده توسط دولت‌ها به وجود می‌آید.
دشمنانی که نمی‌توانند جنگ‌های متعارف را ببرند، جنگ‌های هسته‌ای شروع نمی‌کنند. بازدارندگی متعارف به‌طور قابل توجهی بازدارندگی هسته‌ای را تقویت می‌کند. انتظار می‌رود که هر دو کشور هند و پاکستان بازنگری کاملی از قابلیت‌های متعارف خود انجام دهند.
جنگ هسته ای مشکلات ژئوپلیتیک را حل نمی‌کند. مشکل هند این است که همسایه‌ای دارد که متعهد به استفاده از تروریسم به عنوان ابزار سیاست خارجی است. پاکستان نیز در حال نزدیک شدن به تبدیل شدن به کشور تابع چین، دشمن اصلی هند، است.
