اگر از من بپرسید که بهترین رویداد بازی که تابه‌حال تماشا کردم چه بوده، قطعا E3 سال 2016 پلی‌استیشن را انتخاب می‌کنم. رویدادی که پلی‌استیشن با آماده کردن یک گروه ارکستر موسیقی برای معرفی بازی جدید گاد آو وار، یک شروع طوفانی را رقم زد و در ادامه مراسم شاهد معرفی‌های بزرگی مثل بازی اسپایدرمن، دث استرندینگ و دیز گان بودیم و با این لیست، پلی‌استیشن گوی سبقت را در رقابت با ایکس باکس ربود.
اما از آن دوران گذشته و دیگر هیچ عضوی از مثلث طلایی پلی‌استیشن در تیم مدیریتی امروز باقی نمانده است. دیگر نه شوهی یوشیدایی است که جواهرهای پنهان و سازنده‌های مستقل را پیدا کند، نه اندرو هاوس و شاون لیدنی که همکاری‌های گسترده با استودیوهای تردپارتی داشته باشند و با قدرت از استودیوهای فرست پارتی پشتیبانی کنند.
پلی‌استیشن، نسل نهم را با یک سیاست اشتباه آغاز کرد. طرح توسعه بازی‌های لایو سرویس، باعث شد تا استودیوهای پلی‌استیشن درگیر پروژه‌هایی شوند که تجربه‌ای در ساخت آن‌ها نداشتند. یکی از نمونه‌های بارز استودیوی فایرواک و بازی کانکورد بود که سرانجام آن تعطیلی استودیوی سازنده بود. با توجه به خبر جدایی جید ریموند از استودیوی Haven، به نظر می‌رسد که بازی Fairgames هم سرنوشت مشابه‌ای داشته باشد یا حتی بدتر از کانکورد، حتی به مرحله انتشار هم نرسد. از طرفی دیگر، ماراتون و بانجی وارد مسئله‌ای پر پیچ و خم شدند و طراحی هنری که از قضا دزدی‌ست، گریبان این بازی را گرفته است.
اما مسئله به اینجا ختم نمی‌شود. بازی سرویس‌محور و لغو شده گاد آو وار به استودیویی مثل بلوپوینت سپرده شد که با ساخت ریمیک‌های Shadow of The Colossus و Demon’s Souls، ثابت کرده بود توانایی‌های زیادی در بازسازی تجربه‌های قدیمی دارد و پروژه اجباری سونی باعث شده تا آن‌ها بعد از پنج سال بازی جدیدی عرضه نکنند.
از این نوع پروژه‌های لغو شده در بین استودیوهای پلی‌استیشن زیاد است و حالا مشخص می‌شود که چرا در استیت آو پلی اخیر، خبر زیادی از این استودیوها نیست. بسیاری از این استودیوها شاید به تازگی یک پروژه جدید را آغاز کرده باشند و در بازار امروز، بهترین کار آن است که پروژه را زمانی که آماده است نشان دهید. چرا که فضای مجازی بدون هیچ رحمی بازی را زیر تیغ انتقاد و قضاوت می‌برند و گاهی نظرات منفی، می‌تواند سهام و سرنوشت یک استودیو را تعیین کند.
در بین استودیوی‌های پلی‌استیشن ناتی داگ را موفق‌ترین آن‌ها دانست. آن‌ها هم پروژه لغو شده لست آو آس آنلاین را دارند و این پروژه طبق گزارشات توسط بانجی بررسی شده بود و این استودیو درباره محتوای پشتیبانی بازی تردید داشت و سرانجام به سونی پیشنهاد داد تا توسعه این بازی را متوقف کنند. ناتی داگ زمانی که این پروژه را معرفی کرد، بیانیه‌ای را هم منتشر کرد که در آن به وجود یک بازی تک‌نفره دیگر هم اشاره کرده بود که متوجه شدیم بازی Intergalactic است. حال نیل دراکمن در مصاحبه‌ای جدید اعلام کرده که این استودیو در حال ساخت یک عنوان دیگر هم است که با انتشار فاصله زیادی دارد.
معرفی تقریبا زودهنگام Intergalactic صرفا برای کنترل وضعیت و احیای دیدگاه عمومی به این استودیو بود. لغو شدن یک بازی در بازار امروز، می‌تواند زمینه‌ساز اتفاقات تاریکی شود و ناتی داگ با معرفی بازی جدیدش تلاش داشت تا جایگاه خودش بین استودیوهای مطرح را حفظ و از ایجاد پیش‌فرض‌های اشتباه جلوگیری کند.
با این اوصاف، می‌توانیم درک کنیم که چرا ناتی داگ در نمایش‌های اخیر حضور نداشته، اما وضعیت دیگر استودیوها کمی عجیب است. استودیوی بند (Bend Studios) بیش از شش سال است که هیچ پروژه جدیدی را معرفی نکرده و طبق گزارشات منتشر شده، هم پروژه دنباله Days Gone و هم توسعه یک بازی سرویس‌محور را متوقف کرده است. اما سوال این است که چرا استودیوی بند که ابعاد نسبتا کوچکتری دارد باید این مدت زیاد را بگذراند تا بازی خودش را توسعه دهد.
با این اوصاف، سه استودیوی بزرگ سونی که می‌توانستند بازی‌های خوب و تک‌نفره عرضه کنند، قربانی سیاست و آینده‌نگری اشتباه موج سرویس‌محور شدند و این ضعف مدیریت تیم مدیریتی جدید سونی را نشان می‌دهد. اما مشکلات دیگری هم گریبان استودیوهای پلی‌استیشن را گرفت.
یکی از فعال‌ترین استودیوهای بازی‌سازی که بازدهی بسیار بالایی داشت، استودیوی اینسامنیاک گیمز بود. احساس می‌کنم که سران پلی‌استیشن حساب زیادی روی بازدهی بالای استودیوی اینسامنیاک باز کرده بودند تا این‌که با یک اتفاق فاجعه‌بار روبه‌رو شدند، لیک بزرگ اینسامنیاک. در این لیک علاوه‌بر اطلاعات محرمانه، سورس کدها و اطلاعات شخصی کارمندان، لیست تمام بازی‌های در نظر گرفته شده اینسامنیاک هم فاش شد و می‌دانستیم که این استودیو تا پایان سال 2030 نزدیک به سه بازی بزرگ را برای توسعه در نظر گرفته بود.
لو رفتن سورس کد و دموی قابل بازی ولورین در فضای آنلاین، ضربه بزرگی بود که به اینسامنیاک گیمز وارد شد. با توجه به استیت آو پلی برگزار شده و غیبت اینسامنیاک، می‌توان به صورت قطعی گفت که بازی Marvel’s Venom کنسل شده و احتمالا تمرکز کل استودیو روی توسعه بازی ولورین باشد. سکوت اینسامنیاک و نبود گزارشات مختلف از این استودیو، باعث شده تا گمانه‌زنی‌ها درباره وضعیت این استودیو زیاد باشد. از طرفی این بحث هم وجود دارد که اینسامنیاک با نمایش بازی جدیدش، با استقبال فوق‌العاده طرفداران روبه‌رو خواهد شد و آن‌ها از این طریق وضعیت بهتری در فضای مجازی پیدا خواهند کرد.
از دیگر استودیوهای مطرح باید به سانتامونیکا اشاره کنیم. شایعات درباره یک گاد آو وار 2.5 بُعدی شنیده می‌شود که تحت نظارت سانتامونیکا در حال ساخت است، از طرفی می‌دانیم که کوری بارلاگ مشغول توسعه یک پروژه از سال 2020 است و هنوز هیچ خبری از آن پروژه نشنیده‌ایم. غیبت تقریبا سه ساله سانتامونیکا هم اتفاق عجیبی‌ست و انتظاری هم نداریم که پروژه بزرگ بعدی آن‌ها تا 2027 منتشر شود، اما خواسته کمی نیست که از بازی جدید این استودیو پس از سه سال باخبر شویم.
تمامی این شایعات و گزارشات نشان می‌دهد که پلی‌استیشن به یک شفاف‌سازی درباره پروژه‌های آینده و ارائه اطلاعات بیشتر به طرفدارانش نیاز دارد. در سالی که پلی‌استیشن نسبت به سال گذشته وضعیت بهتری دارد و در حال حاضر دو بازی AAA بزرگ را برای انتشار آماده کرده، عجیب است که فقط دو بازی تایید شده برای سال 2026 داریم. این در حالی‌ست که ناشرهایی مثل کپکام برای سال آینده سه پروژه بزرگ را برنامه‌ریزی کردند که نشان از مدیریت خوب تیم‌های توسعه است.
ایکس باکس در برنامه امسال، اعلام کرد که چهار فرنچایز بزرگش قرار است سال آینده بازگردند و همین امسال هم تا به الان، بازدهی استودیوهای ایکس باکس بسیار خوب بوده است. اما این وضعیت برای پلی‌استیشن مبهم‌تر است. امسال Death Stranding 2 و Ghost of Yotei قرار است از طرف پلی‌استیشن عرضه شوند و شانس هر دو بازی برای کسب نمرات خوب و حتی جوایز سال زیاد است.
برای سال 2026 هم فعلا دو پروژه Saros از استودیوی هاوس‌مارک و Marvel’s Tokon Fighting Soul تایید شده است و فعلا خبری از استودیوهای نمادین پلی‌استیشن نیست. این وضعیت شاید کمی عجیب به‌نظر برسد غیبت سونی در برنامه‌های تابستانه امسال کاملا احساس می‌شد و با توجه به آمادگی ایکس باکس برای عرضه بازی‌های بزرگ در سال 2026، انتظار می‌رود تا پلی‌استیشن هم کمی درباره برنامه‌های آینده خودش شفاف‌تر باشد.
اعمال یک سیاست اشتباه و تغییر مدیریت، از مهم‌ترین اتفاقاتی است که در برنامه‌های حال حاضر استودیوهای پلی‌استیشن اختلال ایجاد کرده است. اما آیا زنگ خطر برای استودیوها به صدا درآمده؟ لزوما نه؛ پلی‌استیشن جایگاه خودش را در صنعت پیدا کرده و تقریبا هیچ اتفاق خارجی نمی‌تواند تهدیدی برای آن‌ها ایجاد کند. این موضوع هم بد است هم خوب؛ بد از این لحاظ که هرگونه سیاستی بدون هیچ پیامدی پذیرفته است، خوب از این لحاظ که استودیوها کمتر از دیگر نمونه‌های مشابه در خطر قرار دارند.
هرچه است، پلی‌استیشن سیاستی اشتباه را پیش گرفت که شاید به اندازه یک نسل برای آن‌ها پیامد داشته باشد. با این حال نمی‌توان گفت که اوضاع پلی‌استیشن بد است. آن‌ها برنده جنگ کنسولی شدند و ایکس باکس حالا به یکی از موفق‌ترین ناشرهای فروشگاه پلی‌استیشن تبدیل شده است. پلی‌استیشن در بازار امروز، برنده و پرچم‌دار است، فقط مسئله این است که ژاپنی‌ها کم‌کم از آن برند دوست‌داشتنی نسل هشتم فاصله گرفتند و دیگر شبیه قبل نیستند. لزوما خودشان هم مقصر نیستند، بازار و بازیکنان این نقش را برای پلی‌استیشن تعیین کرده است.
بیشتر بخوانید:
نظرات کاربران